Yeni Asır'dan Faruk Erdem bugünkü yazısında esnafın işsiz kalması durumunda alacağı maaşı ve sosyal hakları yazdı.
Erdem'in yazısı şöyle;
Sosyal güvenlik mevzuatımızda işverenleri olduğu kadar çalışanları da koruyan düzenlemeler bulunuyor.
Bunlardan birisi de işsizlik maaşı. Çalışanlar belli şartları
taşıdıklarında işsizlik maaşı alabiliyor. Bunun için son 3 yılda
600 gün prim ödemeleri ve son 120 günde de kesintisiz çalışmaları
isteniyor. Bu son 120 gün şartı şu an Meclis'te görüşülen yasa ile
esnetilecek.
Bunların dışında işten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılmaları
da isteniyor.
4A'lı yani eski adıyla SSK'lı çalışanların yararlandığı bu haktan
4B'li yani Bağ-Kur'lu esnaf yararlanamıyor. Yani esnaf işini
kaybettiğinde böyle bir güvencesi bulunmuyor. Bu konuda bir çalışma
yapılmış ve Ahilik Sandığı sistemi devreye alınmıştı. Bu düzenleme
ile esnafın da işsizlik maaşı almasının sağlanması
amaçlanmıştı.
Düzenleme 1 Ocak 2018 tarihinde başlayacaktı.
Ancak daha sonra yapılan bir düzenleme ile bu tarih 1 Ocak 2019'a
ertelendi. Böylece 1 Ocak 2019'dan itibaren Ahilik Sandığı devreye
girecek.
NASIL PRİM ÖDENECEK
Sandık primi, sigortalının prime esas günlük kazançlarından, yüzde
2 sigortalı ve yüzde 1 devlet payı olarak ödenecek.
Mevcut prime esas kazanç alt sınırına göre, yani şu anda uygulanan
2.029,50 TL'lik brüt asgari ücrete göre esnaftan aylık en az 40,59
lira kesinti yapılacak. Devlet de bunun üzerine 20.29 lira
verecek.
Böylece toplamda 60 lira 88 kuruşluk bir prim ödemesi sandıkta
birikmeye başlayacak.
Ancak uygulama 1 Ocak'ta başlayacağı ve 2019'da asgari ücret
artacağı için bu rakamlar değişecek.
ŞARTLAR NELER
Esnafın işsizlik maaşı alabilmesi için belirlenen şartlar normal
çalışanların şartlarıyla paralellik gösteriyor. Yani sigortalılığın
sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan; son
3 yıl içinde 600 gün faaliyetini sürdüren ve sandık primi ödeyenler
işsizlik maaşından faydalanacak.
İşsizlik maaşı alabilmek için iş yerinin kapanması, yani faaliyetin
sona ermesi gerekecek.
Sona erdikten sonra sandığa başvurularak işsizlik maaşı talep
edilebilecek.
KAÇ LİRA VERİLECEK
Ödenecek maaşların miktarı da prime esas kazanç üzerinden
belirlenecek. Brüt maaşın yüzde 40'ı işsizlik maaşı olarak
verilecek. Ancak üst sınır yine brüt asgari ücretin yüzde 80'inden
fazla olamayacak. Mevcut asgari ücrete göre hesaplama yapıldığında;
damga vergisi kesilmiş olarak aylık en az 805,63, en çok bin 611
lira lira işsizlik ödeneği verilecek. Hem ödenecek en düşük prim
tutarı, hem de işsizlik maaşı aralığı 1 Ocak'ta yürürlüğe girecek
yeni asgari ücretle artacak. Eğer asgari ücret net 2 bin, brüt 2
bin 532 lira olursa, esnaf aylık en az 50.6 lira, devlet de 25.3
lira prim ödeyecek. Alınabilecek işsizlik maaşı da bu durumda en az
bin 5 lira, en yüksek de 2 bin 10 liraya çıkacak.
KAÇ AY ÖDEME VAR
Sigortalılığın sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış
olanlardan; son 3 yıl içinde 600 gün faaliyetini sürdüren ve sandık
primi ödeyenlere 180 gün, 900 gün faaliyetini sürdüren ve sandık
primi ödeyenlere 240 gün, bin 80 gün faaliyetini sürdüren ve sandık
primi ödeyenlere 300 gün süreyle ödenek verilecek.