Leyla Bilginel'den kötü haber geldi. Ünlü oyuncu hastaneye kaldırıldı. Dangue virüsüne yakalanan Bilginel haberi, "Dua edin ne olur bana bir an önce iyileşeyim..! Çok hastayım. Çok konuşamıyorum. Sadece buralara gelenler dikkat etsin lütfen. Sivrisinekten bulaşan bir hastalık, ölümcül... " notuyla duyurdu.
Dang Humması (Dengue Fever) nedir?
Dang ateşi tüm dünyada tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik
olarak görülen, şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral
bir hastalıktır. Kırılmış gibi kemik ağrılarına neden olduğu için
’kırık kemik humması’ olarak da bilinir. Etkeni flavivirüs
ailesinden Dang virüsüdür. Dang virüsünün bilinen 4 tipi vardır.
Bir tipiyle hastalık geçirenler diğer tipleriyle de tekrar
hastalanabilirler.
Bulaşma
Aedes cinsi sivrisinekler tarafından taşınır ve bulaştırılır. Bu
sivrisinek göreceli olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden
evlerde su basmaları, kanalizasyon boruları gibi yerler bu türün
yerleşimi için ideal olabilmekte, bu nedenle salgınlarda kentsel
yayılım da gözlenebilmektedir.
Belirtiler
Enfekte sivrisineğin ısırmasıyla Dang virüsü deriden girer, kana
karışır ve ateşin yükselmesinden 24 saat sonra hastaların kanında
bol miktarda bulunur. Dünya Sağlık Örgütünün son sınıflandırmasına
göre Dang enfeksiyonları 4 klinik tipte ortaya çıkabilir:
Tanımlanamayan ateş veya viral sendrom
Klasik Dang ateşi
Dang hemorajik ateşi
Dang şok sendromu
Dang hemorajik ateşinde tablo, diğer semptomlarla birlikte 2-7 gün
süren bir ateş ile karakterizedir. Ateşin düşmesini takiben inatçı
kusma, şiddetli karın ağrısı ve nefes almada zorluk gibi belirtiler
gelişebilir. Bunlar periferal damarların geçirgenliğinde aşırı
artışa bağlı olarak karın ve akciğer zarı boşluklarında sıvı
toplanmasıyla sonuçlanacak 24-48 saatlik bir periyodun başlangıç
işaretleridir. Eğer tedavi ile düzeltilemezse dolaşım yetmezliği ve
şok ile hasta kaybedilir. Dang ateşinin akla getirilmesinde şu öykü
ve bulgular yol gösterici olabilir:
Ani başlangıçlı en az 2-7 gün süren akut ateşli hastalık,
Baş ağrısı, göz arkasında ağrı,
Kas ve eklem ağrıları,
Döküntü ve kanama bulguları (burun kanaması, dişeti kanaması, cilt
altı kanaması…),
Aynı yer ve zamanda Dang vakalarının bulunması ve temas öyküsü,
Endemik bölgeye seyahat öyküsü,
Tanı ve Tedavi
Klinik muayene ve kan tetkikleriyle tanı konur. Virüs hastalığın 5.
gününe kadar kandan izole edilebilir. Dang hastalarında HIV tarama
testleri yanlış pozitif sonuç verebilir. Hastalığa özel bir tedavi
yoktur. Semptomlara yönelik tedavi uygulanır.
Yolcular için Risk
Dang hastalığı birçok ülkede, Doğu Akdeniz, Afrika, Hindistan ve
Uzakdoğu’da ayrıca Hawai ve Karayip adalarında, kısmen Amerika
Birleşik Devletleri’nin güney eyaletleri ve Avustralya’da
görülmektedir. Türkiye’ye komşu Ortadoğu ülkelerinde Dang virüsü 1
ve 2 serotipleri bulunmaktadır. Buralara seyahat edecek yolcular
için risk mevcuttur. Yıl boyunca vakalar görülmekle birlikte, vaka
yoğunluğu yağışın bol olduğu yıllarda artmaktadır.
Korunma
Korunma yöntemlerinin başında sivrisinek ısırıklarına karşı
alınacak önlemler yer alır ( kapalı giysiler, sivrisinek kovucular,
cibinlik, korunmuş ve klimalı odalar ). Dang ateşi için aşı
çalışmaları devam etmektedir
Seyahat Dönüşü Öneriler
Ani başlayan, en az 2-7 gün süren ateş, baş ağrısı, gözlerde ağrı,
kas ağrısı, eklem ağrıları, döküntü ve kanama (burun kanaması,
dişeti kanaması, cilt altı kanamaları) şikâyetleriniz varsa derhal
bir sağlık kuruluşuna başvurun. Doktorunuza seyahatinizden mutlaka
bahsedin.