TDK’ya baktım bu kelimenin mukabiline. “Mukabiline” yani karşılığına. “Karşılama” lafı “mukabil” kelimesini tam olarak ifade etmez ama mecburen kullanalım şimdilik.
TDK'ya baktım bu kelimenin mukabiline.
'Mukabiline' yani karşılığına.
'Karşılama' lafı 'mukabil' kelimesini tam olarak ifade etmez ama mecburen kullanalım şimdilik.
'Atmak' kelimesini tahlil edelim.
TDK'da 'atmak' kelimesinin tam 31 adet manası varmış.
Yani 'atmak' kelimesi adeta tam bir maymuncuk kelime.
Maymuncuk kelimelerin istila ettiği bir lisan ile derinlik olabilir mi?
Hiç zannetmiyorum.
Keşke olsa/olsaydı…
Önce TDK'da olmayan iki 'karşılıktan' bahsedeyim:
'Mesela' yerine kullanılıyor 'atmak' kelimesi.
İkinci olarak 'mümzi' yerine kullanılır.
Her ikisi de hatalı kullanımdır.
'Mümzi' kelimesi yüksek Türkçe olduğundan artık günümüzde bu 'yüksekliğe' ulaşamıyoruz, maalesef.
Ecdadımızın asırlarca kullandığı bu kelimenin yerine 'imza atmak' ifadesi kullanılıyor, artık günümüzde.
Peki, bu doğru bir kullanım mıdır?
Bence hayır.
İmza 'atılır mı?'.
İmza, imza sahibini temsil etmez mi?
İmza çöp müdür ki, 'atılıyor?'.
TDK 'atmak' filinin 31 adet anlamını kaydetmiş. TDK'nın bazı tespitlerine pek iştirak edemiyorum ama şimdilik bu tespitini nakletmiş olalım.
TDK'nın yaptığı tespitlerin bir çoğunun mukabili var fakat 'öztürkçe' takıntısı sebebiyle kullanımdan ısrarla ve inatla kaldırmak isteniliyor.
Yazık, çok yazık.
Mesela TDK 'atmak' kelimesinin mukabili olarak 'Yazılmış bir şeyi göndermek, yollamak' demiş.
Yazılı bir şeyi göndermeye 'irsal' denir.
Yine TDK'da 'suç vb.ni bir başkasına yüklemek' demiş.
Suçu bir başkasına yüklemeye 'isnat' denir.
Son bir misal daha vereyim:
'Bir işi ertelemek' demiş TDK'de.
Bir işi ertelemeye 'tehir' denir.
'İrsal', 'isnat' ve 'tehir' kelimelerini necip ecdadımız asırlarca kullanmış.
Türkçemizi zenginleştirmiş.
Niye fakirleştiriyorsunuz lisanımızı, niçin?
Ama bizim 'beyler' beğenmiyorlar bu ecdat yadigarı kelimeleri.
Atamız Alparslan'ın vatanlaştırdığı bu toprakların üzerinde geziniyorlar ama onların emanetlerine iltifat etmiyorlar.
Bu, olmaz, olamaz, olmamalıdır.
Esasen yazımı bu kadar uzatmak istemiyordu fakat söz uzadı.
Şöyle tamamlayayım:
Fakültede dersin başında yoklama kağıdını öğrencilerimize intikal ettirirken şöyle demeyi tercih ediyorum/etmekteyim:
'Arkadaşlar imza kağıdına imza atmayın. İmzalayın. Zira imzanız değerlidir/kıymetlidir. Zira sizi temsil eder'.
