Son iki yılda Türkiye'de halka arz endeksi inanılmaz bir yükseliş gösterdi. 2021 yılında 53, 2022 yılında 38 ve 2023 yılına gelindiğinde ise şimdiye kadar 39 şirket halka arz edildi. Halka arzlarda kişilere eşit pay dağıtılması nedeni ile insanlar eşlerine dostlarına hesap açtırdılar. Bu çılgınlık, yatırımcı sayısının 8 milyon kişiye yaklaşmasına neden oldu.
Son iki yılda Türkiye'de halka arz endeksi inanılmaz bir yükseliş gösterdi. 2021 yılında 53, 2022 yılında 38 ve 2023 yılına gelindiğinde ise şimdiye kadar 39 şirket halka arz edildi. Halka arzlarda kişilere eşit pay dağıtılması nedeni ile insanlar eşlerine dostlarına hesap açtırdılar. Bu çılgınlık, yatırımcı sayısının 8 milyon kişiye yaklaşmasına neden oldu.
Halka arzlar, şirketler ve yatırımcılar için cazip fırsatlar sunuyor. Şirketler, başta kaynak yaratma olmak üzere, kurumsallaşma ve medyada daha fazla görünürlük elde etme gibi nedenlerle halka arz ediliyor. Buda, şirketlerin büyüme ve genişleme fırsatlarını artırıyor. Yatırımcılar ise halka arz furyasından yararlanarak kar elde etmeyi hedefliyorlar.
Gelin bu nedenleri kısaca değerlendirelim;
Birinci Neden: Finansal Kaynak Yaratma
Şirketler, sermaye ihtiyaçlarını karşılamak ve büyümelerini finanse etmek için halka arz yolunu tercih ediyorlar. Özellikle kaynak ihtiyacı olan işletmeler için, halka arz, yeni yatırımcılardan sermaye çekmenin etkili bir yoludur. Sıfır faiz ile ve neredeyse sonsuz vadeli bir kaynak. Şirketler, halka arz gelirleri ile büyümeye, yeni ürünler geliştirmeye, AR-GE'ye veya borçlarını azaltmayı planlıyor olabilirler. Şirketin bu konudaki yaklaşımının ne olduğunu öğrenmek için yayınladığı izahnamenin mutlaka incelenmesi gerekmektedir.
İkinci Neden: Kurumsallaşma
Halka arz, Şirketlerin kurumsal yapısını güçlendirmesine neden olur. Hisse senetleri halka arz edilen şirketler, daha fazla şeffaflık ve hesap verebilirlik gereksinimine tabidir. Finansal tabloları bağımsız denetime tabidir, şirket hakkında önemli gelişmelerin kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir. Bunlar gibi nedenler, şirketlerin daha iyi yönetim uygulamaları benimsemesine ve daha güçlü bir kurumsal yönetim yapısını benimsemesine destek olur.
Üçüncü Neden: Ücretsiz Reklam
Halka arz edilen şirketler genellikle daha fazla medya ilgisi çeker. Bu, şirketlerin marka bilinirliğini artırabilir ve müşterilere ulaşmalarını kolaylaştırabilir. Örneğin son zamanlar E-Bebek ve TAB Gıda gibi firmaların yüksek katılımlı halka arzları sosyal medyada çokça yer buldu. Öyle yaratıcı videolar izledik ki 40 yıllık reklam ajanslarına hayatı sorgulatır.
Yatırımcılar da bu halka arz furyasından paylarına düşen pastanın daha büyük bir dilimini almaya çalışıyorlar. Halka arza katılan yatırımcılar, alabildikleri hisse senetlerinin çok kısa sürede değer kazanmasını bekliyorlar. Şu sıralar halka arz edilen şirketlerin ilk 4, 5 işlem gününde tavan yapması yani %10 artması kimseyi heyecanlandırmıyor bile. Bu da, yatırımcıların mevduat faizinde neredeyse 1 yılda elde edebilecekleri karı çok daha kısa sürede ulaşmalarına olanak tanıyor.
Yatırımcılar Açısından Fırsatlar ve Riskler
Borsa yatırımcı sayısının artması, sermayenin daha geniş bir tabana yayılmasına yol açar. Bu, finansal piyasalarımız açısından oldukça olumlu bir gelişmedir. Ancak, borsa yatırımı yüksek risk taşıyan bir yatırımdır ve finansal okuryazarlığı olmayan yatırımcılar için daha da risklidir. O yüzden sadece yatırımcı sayısına değil nitelikli yatırımcı sayısının artması gerektiğini hep söylerim.
Özellikle deneyimsiz yatırımcılar unutmamalıdır ki; Finansal okuryazarlık, riskleri azaltmanın ve fırsatları daha iyi değerlendirmenin anahtarıdır. Dolayısı ile yatırımcılar kulaktan dolma bilgilere değil, kendi araştırmalarına güvenmek için finansal okuryazarlıklarını arttırmalıdır.
