TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Ak Partili, Prof. Mustafa Şentop, Habertürk'ten Kübra Par'a konuştu.
Mevcut anaya üzerinde değişiklikler yapılacağını açıklayan
Şentop, 10 gün içinde başkanlık teklifinin Meclis'e gelebileceğini
belirterek "Üniterlik, Türkiye açısından vazgeçilmez bir
zorunluluktur. Anayasa’nın 4’üncü maddesi; ilk 3 maddenin
değiştirilemeyeceğini, değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini
söylüyor. Biz şu anda yeni bir Anayasa yapmıyoruz. Eğer yeni bir
Anayasa yapmıyorsak, zaten ilk 4 maddeye dokunma imkânımız da yok"
ifadelerini kullandı.
İşte Şentop'un açıklamalarının satır başları:
1982 Anayasası’nı kaldırıp yerine yeni baştan yazılmış bir Anayasa
getirmiyoruz, çünkü şu anki Meclis aritmetiğiyle bunu yapabilme
seçeneğimiz yok. Tek seçenek, mevcut Anayasa üzerinde değişiklik
yapmak. O değişikliklerden de zaruri olanları öne almak ve en
azından 2 partinin uygun bulacağı hususları öne çıkarmak
gerekiyor. Sayın Bahçeli’nin ifade ettiği gibi hükümet sistemiyle,
daha doğrusu başkanlık sistemiyle ilgili bir tartışma var. Bu
merkezde olmak üzere, yapılabilmesi mümkün olan diğer konuları da
içine alacak şekilde bir değişiklik yapılabilir. Ama şu anda
madde sayısı vermek doğru olmaz. Ayrıca yeni bir Anayasa için yeni
bir Anayasa yapım usulü benimsenmeli. Yöntemle ilgili bir çalışma
yapılmadığı için ve bugünkü tabloda 367’yi geçmeyeceği için önce
referanduma gidilmeli. Sonra yeniden yeni Anayasa yapımı ile ilgili
bir çalışma yapılabilir ki bu çok uzun bir iş...
ARTI-EKSİ 10 GÜN
Net tarih söylersem sıkıntı olur! (Gülüyor) Teklifimizle ilgili
çalışmaların kabası bitti. İnce işçilikler ve bazı siyasi tercihler
yapmak lazım. Benim kanaatim, azami artı-eksi 10 gün içinde
Meclis’e böyle bir teklif verebilmek mümkün. Ondan sonraki süreçle
ilgili bir takvim vermek zor. Bütçe görüşmeleri aralık ayında
yapılacak. İçtüzüğe göre o sırada Meclis’te başka bir konu
görüşülemez. Teklifimizin önce TBMM Anayasa Komisyonu’nda
görüşülmesi lazım. Teamüllere göre bütçe sırasında komisyonlar da
başka konuda çalışmıyor ama öncesinde kasım ayı var,o sırada
görüşülebilir. Bizi etkileyen bir başka takvim daha var. Meclis’te
görüşülmüş, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmış değişiklik
önerilerinin Resmi gazete’de yayımlandıktan 60 gün sonraki ilk
pazar gününde referandum yapılması lazım. Bu parametrelere
baktığınız zaman, artı-eksi 10 gün içinde getirebiliriz.
MHP TAM BAŞKANLIĞA SICAK BAKMAZ İSE...
Bizim düşündüğümüz sistem tam başkanlık. Bunu Sayın Erdoğan, ilk
kez 2003’te bir televizyon programında dillendirmişti. O tarihten
bu yana AK Parti’nin görüşü başkanlıktır. Çalışmalarımız da bunun
üzerine kurulu. Mevcut sistemin bu şekilde yürümesi mümkün değil.
Bizim açımızdan ideal olan başkanlık. Bu mutlaka denenmeli. Ama
olmuyorsa da bugünkü mevcut düzeni biraz daha iyileştirebilecek bir
düzenleme olabilirse onu da düşünmek, değerlendirmek lazım. Bir
Mecelle kaidesi, “Bir şey tamamıyla elde edilemiyorsa, tamamıyla da
terk edilmez” der. Dolayısıyla ne kadar mümkünse o kadar yapmak
lazım.
"YÜZDE 90 ABD MODELİ GİBİ OLACAK"
Önerdiğimiz model, çok büyük oranda ABD’ninki gibi olabilir. “Türk
tipi” derken o modelden farklılaşan hususları ifade ediyoruz.
ABD’dekinden farklı olarak biz federal değil, üniter başkanlık ve
tek meclis öneriyoruz. Bir de doğrudan tek derecede seçim olacak.
Bazı atamalarla ilgili farklar da olabilir. Bunun dışında
ABDsistemine yüzde 90 oranda benziyor diyebilirim.