Sosyal güvenlik sisteminde bazı şartlarda özellikle de kadınlara çift maaş hakkı tanınıyor. Çift maaş sadece emekliye değil, dul ve yetimlere de sağlanan bir hak. Dul kavramı kadınlar için kullanılsa da bu kapsama erkekler de giriyor. Çoğu kişi, aldığı maaşın kesilebileceği endişesiyle veya bilmediği için ikinci hatta üçüncü maaş hakkını aramıyor.
TÜMÜ İÇİN GEÇERLİ
Emekli hangi sigortalılığa (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) tabi
olursa olsun, vefat eden eşinden dul aylığı yani ikinci bir maaş
alıyor. Örneğin; kadın SSK emeklisi, eşi vefat etmiş Bağkur
emeklisi ise dul aylığı alıyor. Vefat eden eş SSK veya Bağkurlu ise
dul emekli eş, maaşın yüzde 50’sini, eş Emekli Sandığı’na tabi
(memur) ise maaşın yüzde 75’ini alıyor.
ÜÇE KADAR ÇIKIYOR
Bazı durumlarda emekli kadının üç farklı emekli maaşı alma hakkı
doğuyor. Peki bu nasıl oluyor? Kendi çalışmasından dolayı SSK
emeklisi olarak maaş alırken, Bağkur emeklisi kocasının vefatının
ardından dul aylığı alan kadın, Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş
babasının vefatından sonra da yetim aylığı alabiliyor. Yani üç
maaşa da hak kazanıyor.
BAŞVURU YAPILMALI
Eşini kaybeden bir kişinin dul aylığı alabilmesi, başka bir evlilik
yapana ya da ölene kadar devam eder.
Baba veya annesini kaybeden bir erkek, 18 yaşına kadar kesintisiz,
öğrenciliği devam ederse 25 yaşına kadar kesintisiz yetim aylığı
almaya hak kazanır.
Eğer erkek çocuğunun çalışmasına engel olacak bir malül durumu
mevcut ise o zaman yaşına bakılmaksızın ömür boyu yetim aylığı
alabilir.
Baba veya annesini kaybeden bir kız çocuğu, evlenene kadar ve
sigortalı bir işe girene kadar yaşı ne olursa olsun ömür boyu yetim
aylığı alır.
Evlenirse ya da bir işe girerse aylık kesilir. Boşandığında ya da
işten ayrıldığında aylık yeniden kendisine bağlanır.
Hiçbir geliri, mal varlığı bulunmayan ve sigortalının ölmeden önce
bakmakla yükümlü olduğu 65 yaş üzeri anne-babası, ölüm aylığı adı
altında maaşa bağlanabilir.
BU TARİHLERE DİKKAT!
Anne-babanın ölümünün 30 Eylül 2008 sonrası olması
halinde;
Her ikisi de SSK’lı ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın da
yarısı bağlanır.
Her ikisi Bağkurlu ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın yarısı
ödenir
Her ikisi Emekli Sandığı’na tabi ise yüksek olan maaş bağlanır.
Her ikisi de 1 Ekim 2008’den önce memur olan eski memursa yüksek
olan maaş,
Her ikisi de 1 Ekim 2008’den sonra memur olmuşsa yükseğin tamamı,
düşük olanın ise yarısı bağlanır.
Anne, babadan biri Bağkur ya da SSK’lı, diğeri Emekli Sandığı’na
tabi ise yetim iki maaşı tam alır.
Dul ve yetim aylığı alabilmek için resmi talepte bulunulması şart.
Bunun için ölüm aylığı talep belgesi il ve ilçelerde bulunan
sigorta müdürlüklerine teslim edilmeli.
Dul ve yetim aylığı ödemeleri sigortalının ölüm tarihini izleyen
ilk aybaşında ödenmeye başlar.
Ölümlerden biri 1 Ekim 2008 öncesi
ise;
İkisi SSK’lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir.
İkisi de Bağkurlu ise yüksek olan maaş bağlanır.
İkisi de memur ise tercih edilen aylık bağlanır.
Sigorta statüleri farklı ise tam maaş bağlanır.
Ölümlerden ikisi de 1 Ekim 2008 öncesi
ise;
Anne ve babanın sigortalılık statüsü farklı ise iki maaşın ikisi de
tam ödenir.
İkisi de SSK’lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir.
İkisi de Bağkurlu ise tek maaş ödenir.
İkisi de devlet memuru ise ve memurluk 1 Ekim 2008’den önce başladı
ise tercih edilen aylık tam ödenir.