Bentham Panopdikon’da yaşamak! Nasıl bir yerde yaşıyoruz? Hiç düşündünüz mü? Jeremy Bentham’ın gündelik yaşama uyarlanamamış hapishane projesini duymuşsunuzdur. Garip bir mantığı var aslında. Sekizgen’i andıran bir şekle sahip ve farklı farklı bölmelerden oluşuyor bina.
Bentham Panopdikon'da yaşamak! Nasıl bir yerde yaşıyoruz? Hiç düşündünüz mü?
Jeremy Bentham'ın gündelik yaşama uyarlanamamış hapishane projesini duymuşsunuzdur. Garip bir mantığı var aslında. Sekizgen'i andıran bir şekle sahip ve farklı farklı bölmelerden oluşuyor bina. Yapının merkezinde gözetlemeyi yapabilmek için bir gözetleme kulesi var. Kuledekiler hücredeki tüm mahkumları görebilirken, hücredekiler hiçbir şey göremiyor. Tabi gaye, hücredekilerin 'her an gözetleniyoruz' düşüncesine kapılmasını sağlamak.Algıda ve sosyal yaşamda izleniyorsunuz düşüncesini yaymak bir nevi.
'Bentham'ın hapishanesi', faaliyete geçmese bile sosyal yaşamımızda Bentham'ın şeytani aklına sahip insanların varlığına şahit olmuyor değiliz. Oturduğumuz binada, iş yerinizde, keyifli bir yürüyüş için çıktığımız yaşam alanlarında gözetlemeci bir topluluk var ve garip şekilde meraklılar, anlaşılmaz şekilde karıştırıcılar. Seni tanır,y, bilir ama açığını aradığı için susar. Açığını aramasının sebebi ise ilerki zamanlarda seni yönetebileceği bir argümana sahip olmak.
Açıkcası sosyal davranış bozukluklarından biri olarak görüyorum bu durumu. Aynı Bentham hapishanesinde olduğu gibi göz hapsine alıyorlar insanı! Açık arayıp kendilerine ilginç gelen bir şey bulma peşindeler. Peki bu göz hapsine alıp nezaret altında tutmanın amacı ne?
Nedeni basit aslında; kişinin yaşamında ki ufak bir olayı, değişimi, hareketi kaydedip kontrol etmek. Bununla birlikte disipline edilmiş toplumsal terbiye mekanizmasını devreye sokmak. Çevremiz bu tür insanlarla dolu kuşkusuz. Sömürgeciliği red eden ama komşusuna/arkadaşına aynı hassasiyeti göstermeyen mobese kameraları gibi her anımızı kaydeden, merak eden ve sorgulayan insanlar! Onlar bildiğiniz sosyal hayat sömürgecileri gibiler.
GİZLİ HALLERİ ARAŞTIRMAK/HAFİYELİK!
En basit tabirle kalitesizliğin adıdır bu! Muhafazakar toplumlarda çokça rağbet edilen işsiz güçsüz kesimin malayani işlerinden biri. Kültürden yoksun, sosyal birikimlerden uzak 'bi çare gariplerin' farklı gruplardaki insanlarla sosyalleşebileceği, daha doğrusu dedikodu yapabileceği davranışın kendisi! Hafiyelik mesleğini para almadan yapan bu tırnak yiyiciler neden böyle bir şey yapıyorlar acaba? Gözetlenen insanda üstünlük kurabilmek, onu baskı altına alıp manipüle edebilmek için sergilenen boşa bir çaba halbuki.
Evet, çevremiz bunlarla dolu. Yaşamsal ritimleri olmayan insanlarla!Fakat siz yaşantınıza odaklanın. Ritminizi kimsenin bozmasına izin vermeyin. Kosmoz (evren) koskocaman bir senfoni orkestrası gibi ve içinde kulağa hoş gelen türlü enstrümanlar var. Senfoniyi dinlemeye devam edin. Frekans ayarı kaçmış cızırtılı radyolardan uzak durun. Kimsenin sizi yönetmesine, manipüle etmesine, baskı altına almasına izin vermeyin. Unutmayın! İnsan hata yapabilme üzerine tasarlanmış bir varlıktır. Kendisini renkli dünyanın içinde android gibi yetiştirmiş insanların varlığı sizi rahatsız etmesin. Unutmayın! 'Kimse bize ait değildir'
