Köy Enstitüleri, 17 Nisan 1940 yılında kurularak köy eğitim hayatına damgasını vuran eğitim kurumlarından biri olmuştur. 1948 yılına kadar toplam 21 Köy Enstitüsü açılmıştır. Peki “Köy enstitüleri ne zaman, kaç tane açıldı? Köy enstitülerini kim, ne zaman kapattı?” Köy enstitülerinin amacı nedir?” İşte araştırılan soruların araştırılan yanıtları…
KÖY ENSTİTÜSÜ NEDİR?
Köy enstitüsü, ülkemizde ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere 17 Nisan 1940 yılında ve 3803 sayılı yasa ile açılan okullardır. Köy enstitüleri tamamen Türkiye'ye ait olan bu eğitim projesini 28 Aralık 1938 yılında milli eğitim bakanı olan Hasan Ali Yücel bizzat yönetti.
KÖY ENSTİTÜLERİ NE ZAMAN AÇILDI?
Anadolunun pek çok yeri okulsuz ve öğretmesiz yaşamlarına devam ediyordu. Bu gerçek bir an bile akıldan çıkmıyordu. Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç'un çalışmalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları, ülkelerine ve insanlarına yararlı bireyler olmaları düşüncesiyle köy enstitülerini hayata geçirdiler. Geleneksel öğretmen okullarında yetişmiş öğretmenler için köylerde öğretmenlik vazifesini yapmak, istenerek yapılacak bir görevden çok zorunluluk olarak görülmekteydi. Gönüllü ve özverili öğretmenlerin sayısı azdı. Oysa okuma yazma oranı Cumhuriyet ilk kurulduğu yıllarda yüzde 5 bile ulaşamamıştı. Bunun yanı sıra nüfusun yüzde 80'lik bölümü köylerde yaşıyordu. Köy Enstitüleri'nin kurulması ve yaygınlaşması konusunda pedagoji uzmanı Halil Fikret Kanad'ın önemli çalışmaları vardı. Kanad, zorunluluktan değil özveriyle öğrenci yetiştirecek köye göre öğretmen fikrininin arkasnda durdu.
KÖY ENSTİTÜLERİ KAÇ TANE KURULDU?
1940 yılından başlayarak, tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya onların hemen yakınlarında Köy Ensititüleri açıldı. Türkiye'de seçilen şehirlerden uzak ama tren yollarına yakın tarıma uygun olan 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açılmıştı. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel eğitim bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım yöntemlerini öğretecekti. Öğretmenler gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi tatbik ediliyordu. Her köy enstitüsünün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin yüzde 50'lik bölümü temel örgün eğitim konularını kapsıyordu. Geri kalan bölüm ise tamamen uygulamalı eğitimdi.
KÖY ENSTİTÜLERİNİ KİM, NE ZAMAN KAPATTI?
Köy Enstitüsü uygulaması Hasan Ali Yücel'in 1946 yılında Milli Eğitim Bakanlığından ayrılmasına kadar devam etmiştir. Hasan Ali Yücel'den sonra 1946 yılında CHP döneminde köy enstitüleri kapatılmaya başlandı. Köy Öğretmen Okullarına büyük bir dönüşüm yaşadı. Bu olay 1946'da Milli Eğitim Bakanı olan Reşat Şemsettin Sirer döneminde gerçekleşti. Köy Enstitülerine öğretmen yetiştiren, Yüksek Köy Enstitüsü bölümü 27 Kasım 1947'de, eğitmen kursları ise 28 Haziran 1948'de CHP döneminde kapatıldı.
