Sözcük anlamı sağlık bilimi demektir. Günümüzde sağlığı koruma uygulamalarının tümüne hijyen denmektedir.Temizlik: Bir yüzey üzerinde, mekanik yada kimyasal etki gösteren ve estetik yönden görünümü bozan her türlü kirin ortamdan uzaklaştırılmasıdır.
Hijyen nedir?
Sözcük anlamı sağlık bilimi demektir. Günümüzde sağlığı koruma uygulamalarının tümüne hijyen denmektedir.
Temizlik: Bir yüzey üzerinde, mekanik yada kimyasal etki gösteren ve estetik yönden görünümü bozan her türlü kirin ortamdan uzaklaştırılmasıdır.
Dezenfeksiyon: Patojen mikroorganizmaların ve çok dirençli olmayan diğer mikroorganizmaların tahrip edilmesi, ortamın hijyenik hale getirilmesi için sıcak ya da soğuk su ve deterjan ya da kimyasal maddelerin uygulandığı tüm işlemlerin uygulandığı işlemlere dezenfeksiyon denir.
Sterilizasyon: Herhangi bir maddenin veya cismin birlikte bulunduğu tüm mikroorganizmaların her türlü canlı ve aktif şekillerinden temizlenmesidir.
Dezenfektan: Dezenfektan maddeler patojen mikroorganizmaların tahrip edilmesi için kullanılan kimyasal maddelerdir. Ancak bunların bakteri sporlarını ve tüm virüsleri öldürmeleri beklenmez.
Sanitasyon: Genelde mikroorganizma sayısının emniyetli bir seviyeye düşürülmesi sanitasyon olarak tanımlanır.
Antisepsi: Patojen mikroorganizmaların üremelerini durdurmak veya öldürmek için canlı doku üzerine kimyasal maddelerin uygulanmasıdır. Antisepsi için kullanılan kimyasal maddelere antiseptik denir.
Sabun: Antimikrobiyal içermeyen yada sadece koruyucu olacak kadar içeren deterjanı ifade eder. Kir ve beraberindeki mikroorganizmaların fiziksel olarak giderilmesi amacıyla kullanılır.
Kişisel hijyen
Bireyler tarafından kendi sağlığını korumak için sağlıklı yaşam kurallarını uygulayarak yapılan bakımlardır.
Sağlıklı yaşam kuralları şunlardır: Temizlik, ağız hijyeni, doğru duruş, yeterli egzersiz, yeterli uyku, dengeli beslenme, sağlıklı düşünceler.
El hijyeni: Kişisel temizliğimizde ellerimizin temizliği çok önemlidir. El temizliği bireysel hijyenin ilk adımıdır. El yıkama, günlük yaşantı içinde her şeyden önce kişinin kendi sağlığı için önemliyken çalışma ortamında diğer kişilerin sağlığı içinde önem kazanmaktadır.
İnsan derisi bir dereceye kadar dışarıdan gelen kirleticilere karşı koruyucu bir engel oluşturmaktadır. Ancak derideki çatlaklar, yaralar bir çeşit hastalık etmenlerinin kolayca vücuda girmesine neden olabilir.
El yıkama tekniği:
- El yıkama öncesinde takı ve mücevherler gibi aksesuarlar çıkarılır, akmakta olan su altında eller ıslatılır.
- Bilekler, avuç içi, ellerin sırt ve parmak araları, tırnakların kenarları ve uçları sabun ile köpürtülerek en az 20 saniye süre ile kuvvetlice avuşturulur.
- Eller su altında iyice durulanır.
- Eller bileklerden başlayarak kağıt havlu ile kurulanır
- Aynı kağıt havlu ile musluk kapatılır.
Toplumsal hijyen
Toplum sağlığını korumak için devlet tarafından geliştirilen önlemlerdir. Devlet aşağıdaki koşulları temin ederek vatandaşların sağlık, güvenlik ve çıkarlarını korumak sorumluluğu taşır.
Temiz hava, temiz gıda, temiz su, yeterli kanalizasyon, hastalıkların kontrolü, yeterli tıbbi hizmetler, devletin toplum sağlığını koruması için gereken koşullardır.
Temiz gıda(Besin hijyeni): Besinlerde fiziksel, kimyasal, biyolojik ve duyusal özelliklerin toplamı kaliteyi oluşturmasına rağmen sağlık açısından güvence en fazla aranan kalite özelliğidir. Besin maddelerinin hijyenik koşullarda üretilip hijyen zinciri bozulmadan tüketiminin sağlanması sağlıklı beslenmede önemli bir kriterdir. Besinlerin üretiminden tüketicinin eline ulaşıncaya kadar geçen işlemler zincirinde, çeşitli kaynaklardan ulaşan mikroorganizmalar uygun koşullarda hızla çoğalarak besinlerin kalitesinin bozulmasına ,ekonomik kayıplara ve besin kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Yaşamın sürdürülebilmesi ve sağlığın korunması için yeterli ve dengeli beslenme gereklidir. Bu gereksinimin besinler ile karşılanması açısından güvenli gıda tüketimi bir zorunluluktur. Oysaki yaşamımızın temel maddesi olan besinler üretimden ,satın alma ve tüketime kadar geçen aşamalarda hijyenik koşulların yeterince sağlanamaması nedeniyle zararlı hale gelebilmekte ve sağlığımız için gizli bir tehlike oluşturabilmektedir.
