Sıfır km otomobil alırken de ekspere mi gidilecek?

Pandemiyle birlikte artan araç ihtiyacı, beraberinde otomobil satışlarında artışı getirdi. Toplu taşıma aracı kullanmak istemeyen vatandaşlar gücünün yettiği kadar bir otomobil satın almak istiyor. Kimisi yeni otomobil almayı tercih ederken kimisi de ikinci el bir otomobil satın alıyor.

Özellikle, '2 yıl önce sıfır km diye satın aldığı otomobilin, boyalı parçaları çıktı' tarzında haberlere son günlerde çokça rastlanır oldu. Bir bayiden veya satıcıdan aldığınız 'sıfır km' bir otomobilin, sizinle geçirdiği süre içerisinde herhangi bir kazaya karışmamasına rağmen birden fazla parçasının boyalı olması ve bunu aracı satarken öğrenmeniz işleri oldukça karışık bir noktaya sürüklüyor.

Böyle bir durumla karşılaşan tüketicilerin bir çoğu aracı satın aldığı kişi ya da kurumlardan bekledikleri ilgi ve alakayı görememekten de şikayetçi, peki bu durumdan aracı satan kurum mu yoksa üretici mi sorumlu oluyor? Biz de sizler için bu konuyu hem avukat hem ekspertiz firması hem de müşterilerine araç onarım ve asistan hizmeti sunan firma ve kişilere sorduk.

Konuyla alakalı iletişime geçtiğimiz Av. Melike Daye, satış esnasında ortaya çıkan bu tarz sorunlarla ilgili durumu 'ayıbı gizlemek' olarak nitelendirerek, 'Aracın satış öncesinde hasar görmesi veya kusurlu imal edilmesi nedeniyle işlem görmesi ayıbın gizlenmek istenmesidir' dedi.

Ayrıca Daye, 'Eğer kusurlu onarım işlemlerinin aracın tüketiciye teslim etmeden önce gerçekleştiğine dair yeterli delil bulunuyor ise; satılan malın ayıbının, satıcı tarafından tüketiciden hile ile gizlendiği kabul edilir. Tüketicinin fazla zaman geçirmeden bu ihbarı yapması yerinde olacaktır.' diye de ekledi.

DEĞER KAYBI DAVASI ÜRETİCİYE Mİ SATICIYA MI AÇILMALI?

Daye, 'İmalatçı ya da üretici, satıcı, bayii, acente, ithalatçı ve kredi veren; ayıplı maldan ve tüketicinin TKHK 4. maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Tüketici bu sorumlulara karşı hukuki haklarını kullanabilir.' açıklamasında bulundu.

SATICI NE YAPACAK?

Tüketiciyle birlikte bu durumdan mağdur olan satıcının ne yapacağı konusunu ise Daye, 'Satıcı tüketiciye karşı; üreticinin hatasından kaynaklanan bir ayıbın varlığı halinde, kendisi kusurlu olmasa bile zarardan birlikte mesuldür. Ancak tüketicinin zararının karşılanmasından sonra; satıcı üreticiden kaynaklı durumlar nedeniyle karşıladığı miktar üzerinden, kusur oranında üreticiye rücu edebilir. Tabiî ki iki taraf da tacir olduğu için bu tip durumlara karşı; aralarındaki anlaşma maddelerine bağlı olarak, Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde durumları değerlendirilecektir.' şeklinde açıkladı.

EKSPERTİZCİLER NE DİYOR?

Söz konusu sorunun ekspertiz firmalarında ortaya çıktığını düşünürsek, biz de bu konuyu Türkiye'de faaliyet gösteren Pilot Garage Oto Ekspertiz firmasının genel koordinatörü Cihan Emre'ye sorduk.

Emre son günlerde artan bu tarz haberlerin kaynağının ne olabileceğiyle alakalı olarak, 'Pandemiden etkilenen otomobil üretimi ve arzı, araç almak isteyen tüketicinin 3-6 ay aralığında bekletilmesi sonucunu beraberinde getirdi. Beklemek istemeyen vatandaş ise bu durumlarda yetkili olmayan satıcılardan sıfır araç almaya yöneliyor. Fakat yeni araçların bayiden alınıp muhafaza edilmesi ve satılmasına kadar olan süreçlerde belli handikaplar ortaya çıkabiliyor. Araç fabrikadan showrooma gelirken bile taşıma esnasında düşme, çizilme vs. gibi birçok kazayla karşılaşabiliyor. Tüm bunlara araçların ayrıca bayi, galeri ya da kişilere satılıp tüketiciye ulaşması eklenince de tüm bu riskler haliyle ikiye üçe katlanıyor.' açıklamasını yaptı.

SIFIR KM ARACA EKSPERTİZ YAPILIR MI?

Bu tarz bir sorunla karşılaşmamak için akla gelen ilk hamle 'ekspertiz' yaptırmak. Ancak sıfır km yani fabrikadan yeni çıkmış bir otomobile ekspertiz yapılır mı? Bu soruya Cihan Emre'nin yanıtı ise, 'Sıfır kilometre araçların ekspertizlerini Türkiye geneli tüm şubelerimizde yapıyoruz. Son zamanlarda bilinçlenen tüketici kesimiyle birlikte sıfır araç ekspertizi de oldukça rağbet görmekte ve sıklıkla karşılaşmaya başladığımız bir durum. Bu araçlarda en çok merak edilen gövde de oluşması muhtemel hasarlar olduğu için daha çok boya kaporta paketini uyguluyoruz.' şeklinde oldu.

TÜKETİCİLERİN MUATTABI ÜRETİCİ FİRMALARDIR

Türkiye'de hizmet veren AutoGrouppe firmasının yönetim kurulu başkanı Barış Özkan ise konuyla alakalı olarak, 'Sürücülerin bu tarz şikayetleri için muhatapları üretici firmalardır. Üreticiden konu hakkında yeterli desteği alamadığını düşünen sürücüler ise tüketici mahkemelerine müracaat edebilirler.' dedi.

Özkan ayrıca bu tarz şikayetlerin artmasıyla ilgili olarak, 'Bunun en önemli sebebi olarak teknolojinin gelişmesini gösterebiliriz. Ayrıca otomobil üreticilerinin kalite kontrol süreçlerinin de gelişen teknolojiye paralel olarak ilerlediğini unutmamakta fayda var' dedi.

Özkan son olarak, 'Ülkemizde değişen mevzuat ile ikinci el satışı için aranan ekspertiz raporları, araçtaki en küçük değişikliği bile gün yüzüne çıkarmakta. Tüm dünyada üreticiler çok büyük yatırımlar ve titiz kalite süreçleri ile bu süreçleri yönetiyorlar. Ülkemizde de özel servis ve ekspertiz noktalarının gelişimi çok hızlı. Bu kapsamda, eğitimli elemanların yaptığı kontroller, ülkemizdeki sürücüler için bazen böyle şikayete yol açan sonuçları ortaya çıkarabiliyor.' diye ekledi.