Ekonomik kriz, devletin borç yapısını da değiştirdi. Geçen yıl iç borçlanmasını döviz yerine TL ile yapan ve alacaklılarına riskli değişken faiz yerine sabit faiz ödeyen Hazine, bu yıl TL'nin yanı sıra iç borçlanmayı dövizle yapmak zorunda kaldı. Böylece, ekonomistlerin döviz ile yapılan iç borçlanma için kullandığı "ilk günah" tanımı devam etti. Üstelik, artan enflasyon nedeniyle alacaklılar, Hazine'yi risksiz sabit yerine riski yüksek değişken faizle borçlanmaya mecbur bıraktı.
YÜZDE 45'E YÜKSELDİ
Borçlanmanın vadesi 65 aydan 52 aya düşerken, borçlar için ödenen ortalama faiz de yüzde 21'den yüzde 33'e çıktı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre, son bir yılda faizlerin yükselmesi, dövizin artması ve ekonomiye ilişkin belirsizliklerin artmasıyla Hazine'nin iç borçlanma kalitesi daha da bozuldu. Geçen yılın şubat ayı sonunda iç borç stokunun yüzde 85.6'sı sabit faiz, yüzde 14.4'ü ise her an artma riski taşıyan değişken faizli borçlardan oluşuyordu. Bu yılın şubat sonunda ise enflasyon riski taşımayan sabit faizli borçların oranı yüzde 54.6'ya düşerken, değişken faizli riskli borçların stok içindeki payı yüzde 45.4'e yükseldi. Benzer bir bozulma iç borcun TL ve yabancı para pozisyonunda da yaşandı. Şubat 2023'ün sonunda iç borç stokunun tamamı TL cinsi paralardan oluşuyordu. Ancak geçen bir yılda TL'ye güvenin azalmasıyla Hazine'ye borç verenlerin talebi üzerine dövizle borçlanma yapıldı. Böylece, bu yılın şubat sonunda iç borç stoku içindeki yabancı para borçlarının payı yüzde 30.5'e yükselirken, TL cinsi borçların payı yüzde 100'den yüzde 69.5'e geriledi.
Sözcü gazetesinden Erdoğan Süzer'in haberine göre, faiz riski ve yabancı para riski artan Hazine'nin iç borçlanmalarının ağırlıklı ortalama vadesi son bir yılda 65.1 aydan 51.6 aya düştü. Bu durum, Hazine'nin belirsizlikler nedeniyle daha kısa vadeli borçlanmak zorunda kaldığını gösteriyor. Ayrıca, TL cinsi sabit faizli iç borçlanmanın ağırlıklı ortalama maliyeti (bileşik getiri oranı) 2023'teki yüzde 20.6 seviyesinden 2024'te yüzde 32.7 seviyesine çıktı. Bu da Hazine'nin aynı borç için daha yüksek faiz ödemesi anlamına geliyor. Vadesi 12 ayda dolacak borcun iç borç stokundaki payı da bir yılda yüzde 22.5'ten yüzde 23'e yükseldi.
