İbrahim Yerlikaya
ibrahimyerlikaya@istiklal.com.trFÜTÜVVET İKLİMİ
Daha önceki fütüvvetnâme hakkında detaylı bilgilerden sonra Razavi fütüvvetnamesinde ki konulara bir göz atalım Horasan erenlerinin asıl önde tuttuğu bu fütüvvet anlayışı maalesef günümüz ehli tasavvuf arasında önemini yitirmiş...
HORASAN TASAVVUF EKOLÜNDE MELAMET
Genel itibarıyla, iyilikleri şeklinde formüle edilen ve kınayanın kınamasına aldırmamak esası üzerine kurulu olan Melâmetîlik, Türklerin İslâmlaşma sürecinde hatırı sayılır derecede varlığını hissettiren Horasan sûfîliğinin temel özelliğini oluşturmaktadır
TÜRK TASAVVUF İRFANI VE FÜTÜVVET
Sözlükte ‘genç, yiğit, cömert‘ anlamına gelen, Arapça fetâ kelimesinden türeyen ve başlangıçta tasavvufi bir mahiyet taşımayan fütüvvet, 13. yüzyıldan itibaren içtimaî, iktisadî ve siyasî bir yapılanmaya dönüşmüştür.
HORASAN EKOLÜ
Tasavvufta Horasân’ın sema’, fütüvvet, şiir, hak ve adalet anlayışı, hângâh âdâbı şeklinde teşekkül eden düşünce ve uygulamalarıyla dünya ölçeğinde kalıcı etki ve eserler bırakmıştır.
HORASAN TÜRK TASAVVUF EKOLÜNÜN TEMELLERİ
Horasan, öteden beri tasavvufun gelişmesinde önemli bir muhittir. Horasan’da meşhur bir sûfînin olmadığı bir yerleşim yeri, bir köy neredeyse yoktur. Tasavvufun ünlü simaları, seçkin eserleriyle ve tarikat uygulamalarıyla buradadır.Horasan tasavvufu, Anadolu'nun İslamlaşmasında da maya rolü oynamıştır.
HORASAN TASAVVUF EKOLÜ’NÜN TAHLİLLERİ
Hicri II. Asır ’da zühd mekteplerinden biri olan Horasan sıdk, doğruluk ve tevekkül esaslarına dayanan tasavvuf anlayışıyla ön plana çıkmıştır. Daha sonra bu tasavvufî birikim Nişâbur’la birleşerek ""fütüvvet ve melâmet"" özellikleriyle tanınan önemli bir merkez haline gelmiştir...
YESEVİ YOLU VI
Yesevî mürşitlerinden İshâk Ata’nın eseri Hadîkâtü’l-ârifîn’de şeyhlik, “halkı Hakk’a davet etmek”, “bütün insanlara şefkatli olmak” olarak tarif edilir. Mir’âtü’l-Kulûb’a göre Sultânü’l-ârifîn Ahmed Yesevî der ki...
YESEVİ YOLUNDA V
Birinci Şart: Zaman Yesevî’ye göre tasavvufî çalışma için ilk şart ‘zaman ’dır. Talipler arasında ve memleket içinde işsizlik ve ihmali gerektiren bir usanç olmaması için, zamanın arızalarındanmasun olmak lazımdır.
YESEVÎLİK YOLUNUN DÖRT KAPI - KIRK MAKÂMI
Fakr-Name’ye göre Yesevîlik yolu dört kapı ve her kapıda on adet olmak üzere toplam kırk makamdan oluşur yani, Yesevîyye dört kapıdan geçilerek ulaşılan kırk makamdan ibarettir. Bu dört kapı ve bu kapılardan dâhil olunan makamlar şöyle sıralanır
YESEVİ YOLU ADAB VE ERKÂNI III
Tasavvufu bilinemez, anlaşılamaz bir gizem yumağı olmaktan çıkarıp her insanın anlayabileceği ve gereklerini yerine getirebileceği popüler bir akıma dönüştürmesi ve halkın tamamen anladığı bir dil ile alıştığı bir söyleyiş ile hitab etmesi de Yesevîyye tarîkatının bir üstünlüğü olarak kaydedilmelidir