Ekim ayında İsrail’in İran topraklarına düzenlediği saldırının ardından, Tahran yönetimi savunma kapasitesini artırmaya yönelik geniş çaplı askeri tatbikatlar başlattı. İran Ordusu, Devrim Muhafızları ve Besic güçlerinin katıldığı tatbikatların Mart ayının ortasına kadar devam edeceği açıklandı.
Devrim Muhafızları Sözcüsü Tümgeneral Ali Muhammed Naeini, "Tatbikatlar, İran’ın savunma gücünü artırma ve düşman saldırılarına karşı koyma kabiliyetini test etme amacı taşıyor" dedi.
İran Yeni Füze ve Savunma Sistemlerini Tanıttı
İran ordusu, askeri tatbikatlarla eş zamanlı olarak yeni nesil füze sistemlerini ve hava savunma sistemlerini tanıttı.
İran Devlet Televizyonu, yer altına inşa edilen yeni bir deniz üssünün görüntülerini paylaştı. Bu üste, elektronik savaşlara karşı koyabilecek yüzlerce seyir füzesi bulunduğu belirtildi. Savunma Bakanlığı, 1.700 kilometre menzilli "İtimad" adlı yeni bir balistik füze geliştirdiğini duyurdu. Yerli üretim "Naouk", "Pars 1" ve "Pars 2" uyduları kamuoyuna tanıtıldı.
İran, Devrim’in 46. yıl dönümünü kutlarken, ordu envanterindeki eski "G3" piyade tüfeğini yerli üretim "Masaf 2" tüfeğiyle değiştireceğini açıkladı.
Ayrıca, gelişmiş "Bavar 373" hava savunma sisteminin yeni versiyonu tanıtıldı. Yeni modelin, bağımsız radar sistemleriyle donatıldığı ve önceki versiyonlarına kıyasla daha gelişmiş bir tehdit algılama yeteneğine sahip olduğu bildirildi.
Bölgesel Gerilimler ve İran’ın Askeri Hazırlıkları
Askeri uzman Muhammed Mehdi Yezdi, İran’ın askeri tatbikatlarını artırmasının ve yeni nesil stratejik silahlar geliştirmesinin bölgesel güvenlik tehditlerinden kaynaklandığını belirtiyor.
Yezdi’ye göre, İsrail’in İran’a yönelik son saldırıları, Tahran’ı savunma sistemlerini güçlendirmeye zorladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın "İran’a saldırıdan kaçınılması gerektiği" yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail’in nükleer tesisleri hedef alma planları ve Trump’ın Tel Aviv’e olası desteği, İran’ı önlem almaya itti.
Askeri analistler, İran’ın özellikle hava savunma sistemleri ve hipersonik füzeler alanında yaptığı yatırımlarla, ABD ve İsrail’in gelişmiş savunma sistemlerini aşmayı hedeflediğini belirtiyor.
İran, Yapay Zekâ Destekli Askeri Teknolojiler Geliştiriyor İran, askeri sistemlerine yapay zekâ (AI) entegrasyonunu hızlandırdı.
Hipersonik füzelerin, ABD ve İsrail’in hava savunma sistemlerini aşabilecek yeteneğe sahip olduğu bildirildi. Askeri hassasiyetin artırılması amacıyla yapay zekâ destekli hedef tespit sistemleri geliştirildi. Saldırıya uğrayan insansız hava araçlarını (İHA) tespit ve etkisiz hale getirme sistemleri aktif hâle getirildi. Tatbikatlarda, yapay zekâ destekli füze sistemleri ve robotik savaş teknolojileri test edildi.
Devrim Muhafızları’nın gerçekleştirdiği tatbikatlar sırasında yapay zekâ ile yönlendirilen İHA saldırıları, zırhlı hedeflere karşı robotik sistemler ve çok sayıda insansız hava aracıyla koordineli saldırılar test edildi.
Batı ile Süregelen Gerilim: İran, Askeri Kapasitesini Neden Artırıyor?
Tahran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Profesörü Muhsin Celilvend, İran’ın askeri tatbikatlarını artırmasının Batı ile süregelen gerilimin bir sonucu olduğunu söylüyor.
Celilvend, İran ve ABD’nin müzakere sinyalleri vermesine rağmen, İsrail konusunda tarafların sert tutumlarını sürdürdüğünü belirtiyor. İran lideri Ali Hamaney’in Ağustos 2024’te hükümete askeri yatırımları artırma çağrısı yaptığını hatırlatıyor.
Celilvend’e göre, İran’ın savunma bütçesi geçtiğimiz yıl %200 artırıldı ve bu durum ülkenin askeri modernizasyona ciddi şekilde yatırım yaptığını gösteriyor.
Hamaney’in "düşmana karşı temkinli olun" çağrısı, bazı çevrelerce ABD ile müzakereye açık olunduğu şeklinde yorumlanmıştı.
Ancak Hamaney’in son açıklamalarında ABD’yi doğrudan hedef alarak "İran halkı cesurca Amerika’nın yalancı ve saldırgan olduğunu söyleyebilir" demesi, taraflar arasındaki gerilimin sürdüğünü gösteriyor.
İran’ın Stratejisi: Diplomasi ve Askeri Güç Dengesi
Celilvend’e göre, İran, diplomasi ile askeri kapasitesini dengeleme stratejisi izliyor.
Askeri tatbikatlar, İran’ın müzakere masasında elini güçlendirme çabası olarak değerlendiriliyor. Tahran, ABD ve Batı ile yürütülecek olası müzakerelerde askeri gücünü bir koz olarak kullanıyor.
Celilvend, 2024 yılı boyunca İran ve Batı arasındaki ilişkilerin daha da gerginleşebileceğini öngörüyor.İran, Gazze’deki ateşkese ve ABD ile müzakere sinyallerine rağmen, askeri kapasitesini güçlendirme yolunda önemli adımlar atmaya devam ediyor.
Yeni balistik füzeler, hava savunma sistemleri ve yapay zekâ destekli askeri teknolojiler tanıtıldı. Tatbikatlar Mart ayına kadar devam edecek ve savaş senaryoları test edilmeye devam edilecek. Tahran, diplomasi ile askeri gücünü dengeleyerek uluslararası arenada elini güçlendirmeye çalışıyor.