Birinci Şart: Zaman Yesevî’ye göre tasavvufî çalışma için ilk şart ‘zaman ’dır. Talipler arasında ve memleket içinde işsizlik ve ihmali gerektiren bir usanç olmaması için, zamanın arızalarındanmasun olmak lazımdır.
Birinci Şart: Zaman Yesevî'ye göre tasavvufî çalışma için ilk şart 'zaman 'dır. Talipler arasında ve memleket içinde işsizlik ve ihmali gerektiren bir usanç olmaması için, zamanın arızalarındanmasun olmak lazımdır. 'Güvenliği sağlamaya çalışmak, kötülüklerin önüne geçmek, Özellikle müridlere kendilerini güven içinde hissedecekleri bir zaman süreci sağlamak ve yardım etmek yönetme gücünü elde bulunduranlar için yerine getirilmesi kaçınılmaz bir yükümlülüktür. Hakk'a giden yolun işlerliği, bu yola düşenlerin güvenle yol almaları, inkarcılardan incinmemeleri, kendilerine doğruluk ve ilerleme kapılarının açılması, riyazat erlerinin dergaha gidip orada erbain ve itikaf gibi kulluk hizmetlerinde bulunabilmeleri, özetle her tarikatin su gibi akıp gitmesi' güvenli bir zamanda mümkün olabilir, bunun da yönetenlerce sağlanması gerekir. Bir yönetici, buyruğuyla bu gerekliği yerine getirdiğinde yönetimi altında bulunan yer düzene kavuşur, düzenli olur.'
İkinci Şart: İhvan Bir tarikatin yaşaması için gerekli şartlardan ikincisi ihvan (= mürîd kardeşler)'dır. İhvan; Arabça 'ahî' kelimesinin çoğulu olarak 'kardeşler' demektir. Kur'an-ı Kerim'in 49. Hucurat sûresinin 10. ayetinde, (49:10) 'inananların kardeş oldukları' beyan buyurulur. Tarikatta ise din kardeşliği üzerine bir de yol kardeşliği katılmıştır ve tarîkat ehli, birbirini kardeşin ötesinde yakın sayar, saymalıdır.
Üçüncü Şart: Mekan Ahmed Yesevî'ye göre Saliklerde tefrika-i hatır olmamak ve evrad ile meşgul bulunmak için evvela mekanın ma'mûr olması lazımdır yani, tarîkat hizmetlerinin sürdürülmesi için olmazsa olmaz bir başka şart 'mekan 'dır. Avam denilen ve tasavvufî bilgiye sahip olmayan genel halk kitlesinin dervişlere rahatsızlık vermemeleri için özelmekanların gereğini şu sözlerle dile getirir: 'Mekan, havas seçkin kimselerin oturacakları korunmuş bir mülk, kimsenin ilişip dokunmayacağı özel bir meskendir.Burası her türlü temizlik ihtiyacını gidermek, kulluk etmenin gereklerini yerine getirmek için olması beklenen şeylere sahip olmalı; içinde zikir yapılıp dualar okunmasına, tarîkat adabının yerine getirilmesine kimse karışmamalı; yapılan her türlü kulluk çalışmaları ve gerçekleştirilen tecrübelerin devamı ile bunları yerine getirenlerin korunup gözetilmesi, toplantıların güven içinde yapılması, dileyen ve dilenen arasında gerçekleşen birlikteliğin bozulmaması için yazın ve kışın raz ve niyaz erlerinin barınmasına elverişli olmalıdır. Mekansızlık elde etmek için mekan lazımdır; nitekim Hz. Rasûlullah (s.a.v.) mescid ve mihrabı bu sebeple yapmıştır. '
Dördüncü Şart: Rabt-ı Sultan (=Sultan Himayesi) Son şart Hakk'a ulaşma yolundaki etkinlikler ve çalışmaların güç sahiplerinin koruma ve desteğine muhtaç bulunmasıdır. Sultan'a bağlılık da lazımdır ki, Sultan'a bağlılık, irfan sahipleri arasında rüçhanı mucib olur.
Mürşitlik ve postnişinlik erkanı altıdır: 1. Din ilminde yakin, 2.yumaşak olmada metinlik ve cesaret, 3.Sabr-ı cemil,4.Rıza-yı Celil, 5.İhlas-ı Halîl, 6.Kurb-i cezil.
Tarîkat ehlinin özellikleri altıdır: 1. Marifet-i Hak, 2. Mutlak cömertlik, 3. Muhakkak sıdk 4. Allaha vasıl olup onda yok olmayı başarma, 5. Hakka her işte tevekkül, 6.İnce ve Latif düşünmek Kötü asla düşünmemek.
Tarikatin Vacipleri de altıdır: 1. Hakka yakın olmak için olgunlaşma isteğine karşı talep 2. Allaha kavuşma şevki, 3. Gece gündüz Allahın sevgisini yitirmekten korkmak 4. Her halde ümit 5. Sürekli zikir, 6. Hakkı fikr etmek tefekkür içinde bulunmak
Tarikatin Sünnetleri yine altıdır: 1. Cemaatla namaz, 2. Seherlerde uyanıklık, 3. Devam-ı vuzu', 4. Huzur-ı bi'llah, 5. Zikr-i bi'llah, 6. Suleha ve muktedaya itaat.
Tarikatin Müstehabları da altıdır: 1.Sürûr ve beşaşetle misafir gözetmek, 2. Kendi halince misafir kabul etmek, 3. Misafir ne kadar fazla durursa ganimet bilmek, 4. Misafirliği uzatmak, 5. Misafir ne isterse yapmağa çalışmak, 6. Ahmed Yesevî'ye ve şeyhe dua etmek.
Tarîkat adabı da kezalik altıdır: 1. İki dizi üzerine çöküp alçak gönüllü olup ve edeble oturmak, 2 Kendisini herkesten alçak görmek, 3. Herkesi kendinden yüce görmek, 4. Cümle şeyhleri ve azizleri bilip karşılarında edeple durmak, 5. Şeyhler meclisinde izinsiz söz söylememek, 6. Kendi şeyhinin ve başka şeyhlerin velayet sırlarını ve keramet rumuzlarını hatırasında saklamak.Değerli okuyucularım bugünde yazımızı tamamladık haftaya görüşmek üzere
NOT:Hoca Ahmed YESEVİ Hazretlerinin hakkında romanları ve Dr. Hayati BİCE nin kitaplarına müracaat edebilirsiniz Sesli makale olarak yazılarımızı dinlemek ister iseniz ibrahimyerlikayayoutube kanalımıza bekleriz.
