Bugün  size 1. Dünya savaşı dönemi Osmanlı devletini mahveden  İngiliz kadın casus  Gertrude Bell `den bahsetmek istiyorum.Bana sorarsanız  İngiltere de gelmiş geçmiş en önemli karakterlerden biridir...

Bugün size 1. Dünya savaşı dönemi Osmanlı devletini mahveden İngiliz kadın casus Gertrude Bell `den bahsetmek istiyorum.Bana sorarsanız İngiltere de gelmiş geçmiş en önemli karakterlerden biridir.14 temmuz 1868 tarihinde , İngiltere'nin Durham County kentinde dünyaya geldi .Ailesi varlıklı saygın bir aileydi.3 Yaşında annesini kaybetti. Bell ilk ve ortaokul tahsillerini Londra` da yaptı.Üniversite tahsilini Oxford` a yaptı.Okulu 1. Olarak bitirdi.Okuldan mezun olduktan sonra, dünyanın çeşitli yerlerine seyahatler yaptı .1897-1898 ve 1902-1903 yıllarında 2 sefer dünya turuna çıktı.1899 yılında ilk defa Osmanlı devleti topraklarına geldi.1899 yılında Kudüs` e geldi .Anladığımız kadarıyla casusluk vazifesinin bu tarihlerde başladığını düşünüyoruz.Araplarla yakın ilişkiler kuruyor ,Onlar hakkında makale ve raporlar hazırlıyor.Arkeolok olduğu için ören yerlerini ziyaret ediyor kazılar yapıyor.Kısacası kendisini bu coğrafyanın bir ferdi olarak kabul ettirmişti.

Bell, 1907'in Mart'ında arkadaşı arkeolog William Ramsay ile birlikte Anadolu'ya geldi. Daha sonra Ocak 1909'da Mezopotamya'ya bir gezi düzenleyen Bell, bu sırada Geç Hitit dönemine ait olan Karkamış'ta önemli keşif ve incelemelerde bulundu ve bu bölgede kısa süreli kazılar yaptı. Sonra Irak'taki ünlü antik şehir olan Babil'e gitti. Hiç evlenmemiş olan Bell` in Osmanlı devletinde askeri personel olarak görev yapmış bir subayla ilişki yaşadığı idda edilir . Bu adamda enteresan bir kişilik, İngiliz ordusunda yarbay olarak görev yapan Charles Hotham Montagu Doughty Wylie. Aslında Wylie evli birisiydi. Çift bir süre mektuplaştılar. Belki bir aşk değil istihbarat amaçlı bir ilişkiydi bilemiyoruz , Allah bilir.Bell ve Wylie `nin 1909 da Konya da ilk defa tanıştıkları düşünülüyor.Zira o dönem Wylie Konya İngiltere nin askeri konsolosuydu.

Doughty Wylie 1896-1897 Girit sorunu sırasında Girit'te görev aldı. Daha sonra Anadolu'da Konya ve Mersin'de askeri konsolos olarak bulundu. Adana'daki Ermeni olayları sırasında Türklerin haklı olduğunu belirten raporlarıyla gündeme geldi. Balkan Savaşları sırasında ise Kızılhaç'ta görev yaparak pek çok hastaya ve yaralıya yardım etti. O yüzden Wylie e padişah tarafından İkinci Rütbeden Mecidi Nişanı takdim edildi.Türkçeyi çok iyi konuşan Wylie Çanakkale çıkarmasında general Hamilton` un yakın kadrosuna alındı.Seddülbahir kalesinin alınma girişiminde savaşın 2. Günü hücum sırasında başından aldığı tek kurşunla hayatını kaybetti.Silah arkadaşları Wylie` nin cesedini Haraptepe ye gömdüler.Wylie nin mezarı Gelibolu yarımadasındaki tek yabancı mezardır. Wylie ` nin ölümünün Bell i olumsuz olarak etkilediği ,O andan itibaren Türklere azıllı bir düşman olduğunu görüyoruz.Arap coğrafyasında Osmanlı devletine isyan çıkartmış.Kabileleri birbirlerine düşman etmiş, Adeta cetvelle yeni devletlerin sınırlarını çizmiştir. Bell ünlü casus Lawrence `i yetiştiren hocasıdır aynı zamanda.İkili Arap coğrafyasını baklava gibi dilim dilim parçaladılar.

Bell boş birisi değildir .6 yabancı dili anadili gibi konuşup yazabilen biriydi. (Türkçe, Arapça, Farsça, Fransızca, Almanca ve İtalyanca)Arkeolok olarak yaptığı çalışmalar bugün bile en saygın dergi ,kitap ve yayınlarda kaynak olarak gösterilmektedir.Bağdat Arkeoloji müzesinin kurucusudur.Hatta müze içinde birde büstü bulunmaktaydı.Malesef 2003 Amerikan işgalinde müzenin içindeki paha biçilmez binlerce tarihi eser askerler tarafından yağmalanıp yurtdışına kaçırıldı.Bell aynı zamanda Irak devletinin kurucusudur.Şerif Hüseyin `in oğlu Faysal ı Irak kralı yapan kişidir.

Bell 12 temmuz 1926 tarihinde yanlızlıktan girdiği ,ağır depresyon sonucu aşırı dozda uyku ilacı içerek intihar etti.Kızıl saçlı kadın casus öldüğünde 58 yaşındaydı.Görkemli bir cenaze töreni yapıldı.Hatta Irak kralı Faysal` ın saray penceresinden cenaze kortejini selamladığı rivayet edilir.Cenaze Bağdat ta British Cemetery mezarlığında toprağa verildi.Sonradan lahit tipi bir mezar yapıldı.

Bugün Bell `den bize 7000 kare fotoğraf binlerce belge ,doküman ,mektup kalmıştır.Fotoğraf ve belgelerin bir kısmı araştırmacılara açıktır.Bell` in film kayıtlarına gelince arşivlerde 2 yerde rasladım.Biri Bağdat ta kaldığı evden çıkarken kısa siyah beyaz bir kayıt.Diğeri Mısır `da Nil nehiri kenarında çekilmiş renkli kaliteli bir film .Bunları daha önce sosyal medyada yayınlamıştım.Can düşmanım olduğu halde kadına hayran oldum .Neden mi Çünkü işini çok iyi yapmış ve kafasındaki hayali gerçekleştirmiş.Bence hayatı okullarda ders olarak okutulmalı.Müslümanların bu kadından alacağı çok ders var .Mayıs 2016 yılında ünlü casus Bell `in hayatı filmde canlandırıldı .Filmin ismi Çöl kraliçesi.Filmin senaristliği ve yönetmenliği Werner Herzog'a aitken, başrolde Nicole Kidman yer alıyor.Kadronun diğer yıldızları ise Robert Pattinson, Damian Lewis, James Franco ve Christopher Fulford dur .Filmi Bell i tanımak öğrenmek için mutlaka izleyiniz.

Doughty-Wylie Gelibolu Haraptepe deki mezarı .

Doughty-Wylie Gelibolu Haraptepe deki mezar taşı

Bell in Bağdat British Cemetery mezarlığındaki anıt mezarı.

Churcill ,Bell,Lawrence Mısır da 1921

Bell ortadoğuda görevli iken bir Arap bir aşiret reisi ile tokalaşırken çektirdiği fotoğraf