Türkiye ve Avrupa Birliği

Avrupa’da kömür ve çelik ihtiyacının karşılanması, üretimi ve dağıtımı konusunda işbirliğine gidilmesi konusunda işbirliğine yönelik 1951 yılında kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Birliği, nükleer enerji ihtiyacının karşılanması, üretimi ve bölüşümü konusunda işbirliğine yönelik 1957 yılında kurulan Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu ile ekonomik ve ticari bir birlik oluşturmak, ekonomik, sosyal, kültürel, savunma, siyasi vb. alanlarda bütünleşme amacına yönelik 1957 Roma Anlaşması ile kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu, 1965 yılında Füzyon (birleşme) anlaşması ile birleşerek Avrupa Topluluğu’nu oluşturmuştur. Avrupa’da üç birliğin birleşmesi ile kurulan Avrupa Topluluğu’nun kurucu üyeleri Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg olup, sayıları 6’dır.

Yine 6 Avrupa ülkesi arasında kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun kuruluş amaçlarına kısaca değinmek gerekirse; bunlar 1- üye ülkeler arasında mal, hizmet, emek, sermaye ve kişilerin serbest dolaşımı, 2- ortak para, maliye ve döviz politikaları izlenmesi, 3- topluluk dışı ülkelere karşı ortak ekonomi politikaları izlenmesi, 4- ortak tarım politikaları izlenmesi, 5- ulaşım, haberleşme, enerji vb. alanlarda ortak politikalar belirlenmesi ve bu doğrultuda işbirliğine gidilmesi, 6- üye ülkelerin yasal mevzuatlarının birbirleriyle uyumlaştırılması, 7- ortak gümrük politikaları belirlenmesi, 8- ortak para birimine geçilmesi ve bu yönde Avrupa Merkez Bankasının kurulması, 9- ortak savunma politikalarının belirlenerek işbirliğinin oluşturulmasıdır.

Üç birliğin birleşmesi ile 1965 yılında kurulan Avrupa Topluluğu’nun amacı, tam ekonomik, ticari ve mali birliği sağlamak ve sosyal, kültürel ve siyasal amaçların uyumlaştırılarak birliğin sıkılaştırılmasıdır. Avrupa Topluluğu’nun üye sayısı 1973 yılında İngiltere, İrlanda ve Danimarka’nın katılımıyla 9’a, 1981 yılında Yunanistan’ın katılımıyla 10’a, 1986 yılında ise İspanya ve Portekiz’in katılımıyla da 12 yükselmiştir.

Topluluk üyesi 5 ülke (Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg), sınır kapılarındaki gümrük ve polis kontrollerinin kaldırılması, kişilerin serbestçe dolaşımı ve sınırların kaldırılması amacıyla Lüksemburk’un Sechengen kentinde 1985 yılında Sechengen anlaşmasını imzaladılar.