İşitmeyen Kalmasın!
Her yıl yaklaşık 4 bin civarında işitme engelli çocuğun doğduğu
ülkemizde işitme engelli oranı dünya ortalamasının üstünde
seyrediyor ve bu oran artıyor. İşitme kayıplarını, tanı ve
tedaviyi, koklear implantı (Biyonik Kulak), hangi tür işitme
kayıplarında uygulandığını, uygulama sonuçlarını, doğuştan işitme
kaybı olanların sese ve başarıya kavuşmasını Koklear İmplant
Derneği Başkanı Mustafa Koyuncu ile konuştuk. Koyuncu, 4 bin işitme
engellinin yüzde 60’ının koklear implanta ihtiyaç duyduğunu ve
ülkemizde her yıl asgari 2 bin ameliyatın yapılması gerektiğini
belirtiyor.
Koklear İmplant yani Biyonik Kulak çok ileri derecedeki işitme
kaybı olanları tekrar seslerin coşkusuna kavuşturan, doğuştan tam
işitme kaybı olanları ise, seslerin mutluluğu ile tanıştıran bir iç
kulak protezi. Ameliyat ile takılan koklear implant yalnızca iç
kulaktaki tüy hücrelerin olmaması yada zarar görmesinden
kaynaklanan işitme kayıplarında ve kalıcı bir işitme kaybı olan
ileri veya çok ileri sensörinöral işitme kayıplarında uygulanıyor.
Bugün ülkemizde yüzde 78’i çocuk ve bebek olmak üzere 17 bin
koklear implant kullanıcısı bulunuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, bu
elektronik sistemin ameliyatını karşılıyor. Bu ameliyat 50’ye yakın
3. basamak resmi sağlık kurumlarında ve vakıf üniversiteleri
hastanelerinde yapılıyor.
Avrupa Cochlear Implant Kullanıcıları Derneği’ne (EURO-CIU) üye
olan Koklear İmplant Derneği’nin 78 ilde 2 bin 352 üyesi bulunuyor
ve bu üyelerin yüzde 94’ü koklear implant kullanıyor.
Konuşma Eşiğinde Takılmalı
Koklear implantta başarı için işitme engelinin erken tanı ve erken
tedavisi önem taşıyor. Ülkemizde yenidoğan tarama programıyla çok
iyi sonuçlar alınarak erken tedavi sağlanabiliyor. Duymayan bir
bebeğin konuşmayı öğrenmesi mümkün olmadığından, bu sistemin
bebeğin konuşma eşiğine geldiği aylarda takılması en ideal zaman
olarak öneriliyor.
Koyuncu, SGK’nın, bebeklerde 1 yaşı ameliyatın uygulama zamanı
olarak belirlediğinden ailelerin, işitme engelli bebekleri için
önerilen koklear implantı 1 yaş itibariyle en kısa süreçte
taktırmaları gerektiğini vurgulayarak, “Ameliyatın peşinden
aileler, koklear implant özel eğitimi rehabilitasyonu ile
çocuklarının dil gelişimini sağlamalılar” diyor.
Koyuncu, ülkemizde koklear implant cerrahisinin çok başarılı
olduğunun altını çizerek, yurt dışından da hastaların ameliyat için
Türkiye’yi tercih ettiğini dile getiriyor. Ayrıca, koklear implant
uygulamasında dünyada kullanılan cihaz marka ve modellerin
ülkemizde bulunduğunu dile getiren Koyuncu, “Aileler istediklerini
seçebiliyor. Yeni modeller kısa sürede ülkemize geliyor” diyor.
2016 İtibariyle İki Kulağa İmplant
Koklear implant uzun yıllar istisnai haller dışında tek kulağa
takılırken SGK, Aralık 2016’da öncelik çocuklara tanınarak iki
kulağa da implant takılmasını onayladı. Koyuncu, bu karara
sevindiklerini belirterek, önceki dönemlerdeki implantasyonların
ikincisiyle tamamlanması için 48 ay sınırı getirildiğini ifade
ediyor. Uygulamada yetişkinler için uygulama şartlarının sınırlı
olduğunu ve bu grup için de yeni düzenleme gerektiğine dikkat çeken
Koyuncu, gerekli bazı parçaların, özellikle çocukların dil gelişimi
için çok gerekli olan FM sistemlerinin SUT listelerinde yer
almamasının büyük eksiklik olduğunu ifade ediyor.
1-3 yaş aralığında implante edilen çocuklar iyi bir
rehabilitasyon ile ilkokula yaşıtları ile başlayıp ilk ve orta
eğitimlerini rahatlıkla tamamlayarak yüksek tahsillerini yapıyor ve
meslek sahibi olabiliyor. Evlenip bir hayat düzeni kurabiliyor. İş
bulma konusunda ise, engelli sınavları yada meslek edindirme
kurslarıyla bu sorunu aşabiliyorlar.
İmplant olan gençlerden bazılarının başarılarını paylaşmak
istiyorum.
* Zübeyde Yaşam Ateş. Hatay, 1997 doğumlu. 1998’de en küçük yaşta ameliyat olan implant kullanıcısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Dişçilik Fakültesi’nde okuyor. “Çevremde “o yapamaz” şeklinde önyargılar vardı, bunu kırdığımı düşünüyorum” diyor.
* İmplantlı üç piyanist…İzmir’den Ceyda Selvi. 2003 doğumlu.
2006’da ameliyat oldu. İzmir’den Ada Atabay. 2006 doğumlu. 2007’de
ameliyat oldu. Her ikisi de Polonya’daki İşitme Engelliler müzik
festivaline davetli olarak kabul edildi. Ankara’dan Tuna Çınar.
2005 doğumlu. 2006’da ameliyat oldu. 2014’de ikinci implant cihazı
takıldı.
* Doğan İşler. İzmir doğumlu. 2002’de ameliyat oldu. Okçulukta
lisanslı sporcu, Türkiye şampiyonalarında ve uluslararası
müsabakalarda madalyaları var.
* Mervenur Cengiz. 2004’de ameliyat oldu. Eskişehir Anadolu
Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksek Okulu’nda Grafik bölümünde
okuyor, resim yarışmalarında dereceleri var.
* Onur İpek. Ankara, 1992 doğumlu. 2003’de koklear implant
ameliyatıyla daha net duymaya
ve anlamaya başladı. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji bölümü mezunu. Yüksek lisans yaptı. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda biyolog.
* Serkan Tohumcu. Elazığ doğumlu. 2001’de ameliyat oldu. Anadolu
Üniversitesi’nde İşitme Engelliler Öğretmenliği okudu, Elazığ
İşitme Engelliler Okulu’nda öğretmen. Evli ve iki çocuk babası.
*Hatice Karataş. İskenderun doğumlu. 2004’de ameliyat oldu.
İskenderun Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okuyor
ve Adalet Bakanlığı İskenderun teşkilatında memur olarak
çalışıyor.
* Gökçe Önel. Şanlıurfa doğumlu. 29 yaşında. Güzel sanatlara
kendini adamış, kara kalem çalışmaları yapıyor, resim çiziyor.
Güzel Sanatlar Lisesi Resim bölümünü yetenek sınavı ile kazandı.
“İnsanın kaybettiğini bulması kadar güzel bir şey olabilir mi?
Dünyaya yeniden geldim. Kuşların sesini duymak, rüzgarın sesini
duymak, telefon zilini duymak, giydiğiniz ayakkabının topuk sesini
duymak kadar güzel bir duygu var mı acaba?” diyerek sözlerini
tamamlıyor. İşitmeyen kalmasın dileklerimizle…
Sağlıkla kalın. Bize yazın. Sizin için araştırıp yazalım.