İşitmeyen Kalmasın! 

Her yıl yaklaşık 4 bin civarında işitme engelli çocuğun doğduğu ülkemizde işitme engelli oranı dünya ortalamasının üstünde seyrediyor ve bu oran artıyor. İşitme kayıplarını, tanı ve tedaviyi, koklear implantı (Biyonik Kulak), hangi tür işitme kayıplarında uygulandığını, uygulama sonuçlarını, doğuştan işitme kaybı olanların sese ve başarıya kavuşmasını Koklear İmplant Derneği Başkanı Mustafa Koyuncu ile konuştuk. Koyuncu, 4 bin işitme engellinin yüzde 60’ının koklear implanta ihtiyaç duyduğunu ve ülkemizde her yıl asgari 2 bin ameliyatın yapılması gerektiğini belirtiyor.

Koklear İmplant yani Biyonik Kulak çok ileri derecedeki işitme kaybı olanları tekrar seslerin coşkusuna kavuşturan, doğuştan tam işitme kaybı olanları ise, seslerin mutluluğu ile tanıştıran bir iç kulak protezi. Ameliyat ile takılan koklear implant yalnızca iç kulaktaki tüy hücrelerin olmaması yada zarar görmesinden kaynaklanan işitme kayıplarında ve kalıcı bir işitme kaybı olan ileri veya çok ileri sensörinöral işitme kayıplarında uygulanıyor. Bugün ülkemizde yüzde 78’i çocuk ve bebek olmak üzere 17 bin koklear implant kullanıcısı bulunuyor. Sosyal Güvenlik Kurumu, bu elektronik sistemin ameliyatını karşılıyor. Bu ameliyat 50’ye yakın 3. basamak resmi sağlık kurumlarında ve vakıf üniversiteleri hastanelerinde yapılıyor.
Avrupa Cochlear Implant Kullanıcıları Derneği’ne (EURO-CIU) üye olan Koklear İmplant Derneği’nin 78 ilde 2 bin 352 üyesi bulunuyor ve bu üyelerin yüzde 94’ü koklear implant kullanıyor.

Konuşma Eşiğinde Takılmalı

Koklear implantta başarı için işitme engelinin erken tanı ve erken tedavisi önem taşıyor. Ülkemizde yenidoğan tarama programıyla çok iyi sonuçlar alınarak erken tedavi sağlanabiliyor. Duymayan bir bebeğin konuşmayı öğrenmesi mümkün olmadığından, bu sistemin bebeğin konuşma eşiğine geldiği aylarda takılması en ideal zaman olarak öneriliyor.
Koyuncu, SGK’nın, bebeklerde 1 yaşı ameliyatın uygulama zamanı olarak belirlediğinden ailelerin, işitme engelli bebekleri için önerilen koklear implantı 1 yaş itibariyle en kısa süreçte taktırmaları gerektiğini vurgulayarak, “Ameliyatın peşinden aileler, koklear implant özel eğitimi rehabilitasyonu ile çocuklarının dil gelişimini sağlamalılar” diyor.

Koyuncu, ülkemizde koklear implant cerrahisinin çok başarılı olduğunun altını çizerek, yurt dışından da hastaların ameliyat için Türkiye’yi tercih ettiğini dile getiriyor. Ayrıca, koklear implant uygulamasında dünyada kullanılan cihaz marka ve modellerin ülkemizde bulunduğunu dile getiren Koyuncu, “Aileler istediklerini seçebiliyor. Yeni modeller kısa sürede ülkemize geliyor” diyor.

2016 İtibariyle İki Kulağa İmplant

Koklear implant uzun yıllar istisnai haller dışında tek kulağa takılırken SGK, Aralık 2016’da öncelik çocuklara tanınarak iki kulağa da implant takılmasını onayladı. Koyuncu, bu karara sevindiklerini belirterek, önceki dönemlerdeki implantasyonların ikincisiyle tamamlanması için 48 ay sınırı getirildiğini ifade ediyor. Uygulamada yetişkinler için uygulama şartlarının sınırlı olduğunu ve bu grup için de yeni düzenleme gerektiğine dikkat çeken Koyuncu, gerekli bazı parçaların, özellikle çocukların dil gelişimi için çok gerekli olan FM sistemlerinin SUT listelerinde yer almamasının büyük eksiklik olduğunu ifade ediyor.

1-3 yaş aralığında implante edilen çocuklar iyi bir rehabilitasyon ile ilkokula yaşıtları ile başlayıp ilk ve orta eğitimlerini rahatlıkla tamamlayarak yüksek tahsillerini yapıyor ve meslek sahibi olabiliyor. Evlenip bir hayat düzeni kurabiliyor. İş bulma konusunda ise, engelli sınavları yada meslek edindirme kurslarıyla bu sorunu aşabiliyorlar.

İmplant olan gençlerden bazılarının başarılarını paylaşmak istiyorum.

* Zübeyde Yaşam Ateş. Hatay, 1997 doğumlu. 1998’de en küçük yaşta ameliyat olan implant kullanıcısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Dişçilik Fakültesi’nde okuyor. “Çevremde “o yapamaz” şeklinde önyargılar vardı, bunu kırdığımı düşünüyorum” diyor.

* İmplantlı üç piyanist…İzmir’den Ceyda Selvi. 2003 doğumlu. 2006’da ameliyat oldu. İzmir’den Ada Atabay. 2006 doğumlu. 2007’de ameliyat oldu. Her ikisi de Polonya’daki İşitme Engelliler müzik festivaline davetli olarak kabul edildi. Ankara’dan Tuna Çınar. 2005 doğumlu. 2006’da ameliyat oldu. 2014’de ikinci implant cihazı takıldı.
* Doğan İşler. İzmir doğumlu. 2002’de ameliyat oldu. Okçulukta lisanslı sporcu, Türkiye şampiyonalarında ve uluslararası müsabakalarda madalyaları var.
* Mervenur Cengiz. 2004’de ameliyat oldu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksek Okulu’nda Grafik bölümünde okuyor, resim yarışmalarında dereceleri var.
* Onur İpek. Ankara, 1992 doğumlu. 2003’de koklear implant ameliyatıyla daha net duymaya

ve anlamaya başladı. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji bölümü mezunu. Yüksek lisans yaptı. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda biyolog.

* Serkan Tohumcu. Elazığ doğumlu. 2001’de ameliyat oldu. Anadolu Üniversitesi’nde İşitme Engelliler Öğretmenliği okudu, Elazığ İşitme Engelliler Okulu’nda öğretmen. Evli ve iki çocuk babası.
*Hatice Karataş. İskenderun doğumlu. 2004’de ameliyat oldu. İskenderun Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okuyor ve Adalet Bakanlığı İskenderun teşkilatında memur olarak çalışıyor.
* Gökçe Önel. Şanlıurfa doğumlu. 29 yaşında. Güzel sanatlara kendini adamış, kara kalem çalışmaları yapıyor, resim çiziyor. Güzel Sanatlar Lisesi Resim bölümünü yetenek sınavı ile kazandı. “İnsanın kaybettiğini bulması kadar güzel bir şey olabilir mi? Dünyaya yeniden geldim. Kuşların sesini duymak, rüzgarın sesini duymak, telefon zilini duymak, giydiğiniz ayakkabının topuk sesini duymak kadar güzel bir duygu var mı acaba?” diyerek sözlerini tamamlıyor. İşitmeyen kalmasın dileklerimizle…
Sağlıkla kalın. Bize yazın. Sizin için araştırıp yazalım.