Hepimizin Bir Fidanı Olsun

Fransa’da hükümetin organ bağışı konusunda getirdiği değişiklik geçtiğimiz günlerde basında yer aldı. Yeni yılın başlamasıyla otomatik organ bağışı uygulamasına geçildi. Yeni sağlık yasasına göre, ölmeden önce aksini belirtmeyen herkes tüm organlarını bağışlamış sayılacak. Türkiye’de özellikle kadavradan nakil oranlarının çok yetersiz olduğunu geçen yazımda ele almıştım. Bu hafta Fransa’daki düzenlemenin Türkiye’de uygulanabilirliğini ve Türkiye Organ Nakli Vakfı’nın projelerini Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Eyüp Kahveci ile ele aldık.
Türkiye Organ Nakli Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Eyüp Kahveci, Fransa’da başlatılan uygulamanın dünyadaki diğer ülkelere örnek olacak bir uygulama olduğunu belirtiyor ve “Nakledilmek üzere temin edilecek organ sayısını artıracağı kuşkusuzdur. Türkiye’de de buna benzer bir düzenlemenin nakil sayısını iki kat artıracağını düşünüyoruz. Bunun için 2238 sayılı yasada belli değişikliklere ihtiyaç duyulmaktadır” diyerek yasayı desteklediğini ifade ediyor.
Vakfın organ bağışı konusunda dünyaya açılan en büyük projesi International Transplant Network (ITN- Uluslararası Organ Nakli Ağı) projesi. Dr. Kahveci’nin koordinasyonunda yürütülen bu büyük proje Asya, Afrika ve Doğu Avrupa’daki az gelişmiş ve gelişmekte olan 70 ülkeyi kapsıyor. 2015 yılında başlayan proje organ bağışı ve organ nakli alanında teknik yardım ve işbirliği amacı taşıyor. Aynı zamanda ülkemizdeki organ nakli hizmetlerinin ve sağlık hizmetlerinin bir bütün olarak tanıtımını yaparak sağlık turizmine katkı sağlayacak.
5 yıl sürecek proje Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı tarafından destekleniyor ve projenin 1. fazı gerçekleştirildi. Bu süreçte katılan ülkelerdeki organ bağışı ve organ nakline ilişkin mevcut durum, ihtiyaçlar ve öncelikler belirlendi. Düzenlenen 6 ayrı çalıştay sonrası bir eylem planı hazırlandı. Sağlık alanında Türkiye merkezli ilk ve en büyük olma özelliği taşıyan bu projede 2. faza geçildi ve hazırlanan eylem planını uygulama aşamasına gelindi. Bu aşama medya çalıştaylarıyla başladı. 2016 yılında 3 ayrı medya çalıştayı düzenlendi. Bu ay iki çalıştay daha düzenleniyor. Her bir çalıştaya 15 ülkeden 30 gazeteci katılıyor. Bugüne kadar 45 ülkeden 90 gazetecinin katılımı sağlandı.

50 Ülkeye Ortak IT Sistemi Kurulacak

Projenin 2. fazında hazırlanan eylem planlarının uygulanması için Türkiye Organ Nakli Vakfı bünyesinde bir merkez oluşturulduğunu açıklayan Dr. Kahveci, gerçekleştirilecek adımları şöyle sıraladı:
Yapılan eylem planı çerçevesinde tüm ülkelere çalışma ziyareti yapılacak, bu ziyaretlerde Sağlık Bakanlıkları ziyaret edilecek, referans hastaneler gezilecek ve mesleki STK’lar ile biraraya gelinerek teknik yardım ve işbirliği esasları görüşülecek.
Eğitim programları yapılacak, organ nakli koordinatörlüğü ve organ nakli hemşireliği sertifika programları ile organ nakli cerrahları ve diğer ilgili branşlara yönelik özel eğitim programları uygulanacak, ayrıca doktorlar ve hemşireler için staj programları gerçekleştirilecek.
Organ bağışı ve organ nakliyle ilgili herhangi bir yasal düzenlemesi olmayan 24 ülkeye ise, teknik yardım sağlanarak düzenleyici yasal bir çerçeve oluşturmaları sağlanacak.
Yasal düzenlemesi olan ancak herhangi bir organ nakli uygulamasına başlamamış olan ülkelerde de bir organ nakli programının başlatılmasına destek verilecek.
50 civarında ülkede organ bağışı, organ nakli ve kronik organ yetmezliklerine ilişkin bir veri tabanı ve kayıt sistemi bulunmadığından ortak bir IT sistemi oluşturulacak ve sağlıklı veri toplanması sağlanacak.
Toplumun organ bağışı ve organ nakli konusunda bilinçlendirilmesine yönelik hazırlanacak olan farkındalık strateji planlarının uygulanması teşvik edilecek.

“Hayat Devam Etsin Ormanı”

Türkiye Organ Nakli Vakfı öncülüğünde başlatılan bir diğer proje "Hayat Devam Etsin Ormanı" projesi. Bu proje kapsamında organ bağışında bulunan her gönüllü ile organları kullanılan her donör için birer fidan dikilecek. Bu doğrultuda Sağlık Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile işbirliği içinde olduklarını belirten Dr. Kahveci, Ankara başta olmak üzere yurt genelinde oluşturulacak ormanlarda organ bağışçılarının isimlerinin yaşatılacağını açıkladı.
Türkiye tıbbi ve yetişmiş sağlık personeli açısından dünya standartlarında bir deneyime sahip. Devletimizin de vatandaşının sağlığına kavuşması için her türlü olanağı sağladığını vurgulayan Dr. Kahveci, “Buna rağmen organ bağışında gelişmiş ülkelere göre çok gerideyiz. Organ nakli bugün için organ yetmezliklerinin tedavisinde bilinen en iyi tedavi yöntemidir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 2 bin kişi uygun organ bulamadığı ve nakil olamadığı için hayatını kaybediyor” diyerek ailelere ve öğretmenlerimize sesleniyor: “Eğitim kurumlarında öğretmenlerimiz her fırsatta öğrencilere bu yönde eğitimler vermelidir. Artık ülkemizin de organ bağışı konusunda özellikle kadavradan bağış noktasında dünya standartlarını yakalaması gerekiyor. İnsanlarımızı daha duyarlı olmaya davet ediyorum.”
Sağlıkla kalın. Bize yazın, sizin için araştırıp yazalım.