SORU: Cami binası mı önemli ve kıymetlidir; o camide mihraba
geçip namaz kıldıracak, minbere çıkıp hutbe okuyacak, kürsiye çıkıp
halka va’z u nasihat edecek imam, hatip ve vâiz mi önemli ve
kıymetlidir?
CEVAP: Hiç şüphe yok ki, din hizmetkarları binadan, kubbeden,
minareden önemli ve kıymetlidir.
SORU: Bir milyon dolara mal olan bir cami binasında İslama ve
Ümmete hizmet edecek vasıflı ve etkili imam, hatip ve vaiz için ne
kadar para harcanmalıdır?
CEVAP: En az bir milyon dolar yerli yerinde planlı programlı
harcanmalıdır.
SORU: Bu para nasıl harcanmalıdır?
CEVAP: Din hizmetkarlarının alim, faqih, ihlaslı, muttaqi,
muktedir, icazetli, etkili olmaları; hem İslamı, hem de dünya
kültürünü iyi bilmeleri için onlara ne gibi ilimler öğretilmesi,
ahlak ve karakterlerinin nasıl terbiye edilmesi gerekiyorsa, bunlar
yapılarak.
SORU: Cami hizmetlilerinin icazetli alim ve fakih olması gerekir
mi?
CEVAP: Kesinlikle gerekir.
SORU: Bütün imamların, hatiplerin, vaizlerin fakih olarak rütbe ve
dereceleri nasıl olmalıdır?
CEVAP: En azından, tabakat-ı fukahanın en alt derecesi olan ashab-ı
fetvadan olmaları gerekir.
SORU: Halkı namaza, cemaate, ibadete camiin kubbesi, tezyinatı ve
minaresi mi çeker; yoksa içinde hizmet gören ulemanın (hademe-i
hayratın) ilmi, irfanı, hizmeti, cazibesi ve karizması mı
çeker?
CEVAP: Elbette ki, âlim ve fazıl hizmetkarların cazibesi ve
karizması çeker.
SORU: Süslü püslü, ihtişamlı, büyük, yaldızlı cami var ama içi boş,
cemaati çok az, gelen halk uyarılmıyor, aydınlatılmıyor,
bilgilendirilmiyor, kurtulmaları için çalışılmıyor…
CEVAP: Böyle bir cami, kubbesi altınla kaplı olsa bile çok
haraptır.
SORU: Hademe-i hayratta (imam hatip vaizlerde) olması gereken
şartlar faziletler meziyetler hangileridir?
CEVAP: Alim, faqih, icazetli, ehliyetli, liyakatli, ihlaslı,
etkili, cazibeli, karizmalı, faziletli, yüksek ahlak ve karakterli,
bilge olmaları gerekir.
SORU: Hademe-i hayratın tarikat mensubu olması iyi midir?
CEVAP: Bağlı oldukları tarikatlar Şeriata, dinin zâhirine uygunsa
çok iyidir, çok faydalıdır, çok fütuhata sebep olur. Yakın tarihin
çok hizmet etmiş imamları aynı zamanda tarikat şeyhi idiler. Mesela
İskenderpaşa Cami-i şerifi imamı merhum Muhammed Zahid Kotku
hazretleri. Camii beş vakitte dolardı.
SORU: Tarikat tarafı var ama Şeriat ve fıkıh tarafı yok.
Böylesinden imam olur mu?
CEVAP: Olmaz.
SORU: Hademe-i hayrat politikaya karışmalı mıdır?
CEVAP: Politikanın üzerinde kalmalıdır.
SORU: Camilerdeki cemaatin miktarı ne olmalıdır?
CEVAP: İlk planda, sabah namazlarında cumalarda olduğu gibi
dolmalıdır. Diğer dört vakitte avluya, sokaklara caddelere
taşımalıdır. İlk planda dedim, bu yeterli değildir, ileride günde
beş kez hayat namazla durmalıdır.
SORU: Cuma hutbeleri nasıl olmalıdır?
CEVAP: Dinleyenler ürpermeli, uyanmalı, ağlamalıdır. Bayılanlar
olmalıdır. Dinleyenlerin bir kısmı tevbe edip ıslah olmalıdır.
SORU: Kemalist laik düzen camilerde güçlü hademe-i hayratın vazife
görmesini, hizmet etmesini ister mi?
CEVAP: Kesinlikle istemez.
SORU: Çok güçlü din hizmetlileri yetiştirmek için neler
yapılmalıdır?
CEVAP: Mesela Hindistan’ın Lucknow şehrindeki Nedvetü’l-Ulema İslam
üniversitesine çok zeki, çok ahlaklı, çok yüksek karakterli, çok
idealist, çok fedakar, çok liyakatli, çok istidatlı öğrenciler
gönderilerek iyi yetişmeleri sağlanmalıdır.
SORU: Bu iş Türkiyede yapılamıyor mu?
CEVAP: Birtakım hizmetler elbette yapılıyor, eleman yetiştiriliyor
ama yeterli olmuyor.
SORU: Niçin?
CEVAP: İslam medreselerinin kapatılmasından sonra ülkemizde büyük
bir kopukluk olmuş, her şeyin çivisi çıkmıştır.
SORU: Türkiyenin kültür lisanı Türkçe olduğuna göre, camilerdeki
Türkçenin nasıl olması gerekir?
CEVAP: En güzel, en edebî, en ahenkli Türkçe cami Türkçesi
olmalıdır; imamların, hatiplerin, vaizlerin kâffesi edib
olmalıdır.
SORU: Siyaset, nefsaniyet, şöhret için yapılan camilere ne
dersin?
CEVAP: Cami Allah için, ihlasla yapılmalıdır. İhlas yoksa işin
içine nifak girmişse mescid-i dırar olmasından korkulur.
SORU: Bid’ati kendisini küfre götüren birinin arkasında namaz
kılınır mı?
CEVAP: Kılınmaz.
SORU: Farz namazları cemaatle kılmak ihtiyarî midir, yoksa mecburî
mi?
CEVAP: Yirmi küsur şer’î özrün dışında hür ve mukim Müslüman
erkeklerin farz namazları cemaatle kılmaları gerekir. Cemaate
katılıp katılmamak konusunda Müslümanın seçim ve tercih hakkı
yoktur.
SORU: Diyanet’in en önemli altı vazifesi nelerdir?
CEVAP: (1) İman… (2) Tashih-i itikat… (3) Beş vakit namazın
kılınması… (4) Halka ilmihalini doğru olarak öğretmek… (5) Ümmet,
Hilafet, ittihad-ı İslam, uhuvvet-i imaniye şuuru… (6) Vasıflı,
güçlü, üstün, etkili, hizmetkar, ihlaslı Müslümanlar yetiştirmek.