Ahmed er-Rifâî’nin Hz. Hüseyin soyundan gelen bir seyyid olduğunda bütün kaynaklar birleşirler. İmam Mûsâ el-Kâzım’ın oğlu İbrâhim el-Murtaza neslinden olan ceddi Rifâa el-Hasan el-Mekkî, Karmatîler’in sebep olduğu kargaşa ve isyanlar sırasında Mekke’den İspanya’ya hicret ederek İşbîliye’ye yerleşti.
Ahmed er-Rifaî'nin Hz. Hüseyin soyundan gelen bir seyyid olduğunda bütün kaynaklar birleşirler. İmam Mûsa el-Kazım'ın oğlu İbrahim el-Murtaza neslinden olan ceddi Rifaa el-Hasan el-Mekkî, Karmatîler'in sebep olduğu kargaşa ve isyanlar sırasında Mekke'den İspanya'ya hicret ederek İşbîliye'ye yerleşti. Torunlarından Seyyid Yahya, ailesiyle birlikte İşbîliye'den tekrar Hicaz'a dönmüş (450/1058), daha sonra Basra'ya gitmişti. Orada kendisine Şiîler'le Sünnîler arasındaki kavgalara son vermesi için Talibiyyûn'un nakiblik görevi verilmiş, Basra, Vasıt ve Bataih bölgelerinde huzuru sağlamıştı. Ahmed er-Rifaî'nin babası olan Seyyid Ali bu zatın oğludur; annesi ise Ebû Eyyûb el-Ensarî'nin soyundan Fatıma el-Ensarî'dir. Seyyid Ali de babası Seyyid Yahya gibi Talibiyyûn'un nakibi iken Sünnîler'le Batınîler arasında yeni bir mücadele başlamıştı. Durumu Halife Müsterşid'e arzetmek için Bağdat'a giden Seyyid Ali fitneye sebep olanların susturulması gerektiğini söylemiş, ancak halife diğer siyasî meşguliyetlerini ileri sürerek bu hadiseye ilgi göstermemişti. Seyyid Ali Bataih'e dönerken Bağdat yakınlarında vefat etmiş (519/1125), on sene sonra da Halife Müsterşid Batınîler tarafından öldürülmüştür. Ahmed er-Rifaî, Vasıtî'nin ölümünden sonra dayısı Mansûr el-Bataihî'nin terbiye ve irşad halkasına girdi. Rifaî'ye hilafet ve 'Şeyhü'ş-Şüyûh' unvanını vererek kendisine bağlı bütün tekkelerin şeyhliğini de tevdi eden Bataihî, Ümmüabîde'deki tekkeye yerleşip müridlerin irşad ve terbiyesiyle meşgul olmasını istedi. Birkaç sene sonra bölgesindeki şeyhlerin bazı ciddi tenkitlerine maruz kalmış, hatta erkek ve kadın müridlerini aynı zikir meclisinde bir arada bulundurmak gibi sünnet dışı uygulamalarda bulunduğu iddiasıyla Halife Muktefî-Liemrillah'a şikayet edilmişse de bu durum onun çalışmalarına ve tesirlerinin yayılmasına engel teşkil etmemiştir. Müridlerinin sayısının artması, o bölgedeki şeyhlerin haset ve kıskançlığına sebep oldu. Ancak o birçok iftira, itham ve hakaretlerle karşılaşmasına rağmen, büyük bir sabır ve tevazu göstererek irşad vazifesine devam etti. Kendisini çekemeyenler Halife Muktefî-Liemrillah'a, erkek ve kadın müridlerini aynı zikir meclisinde bir arada bulundurduğu iddiasıyla şikayet ettiler (1155). Durumu yerinde araştırmakla görevlendirilen memur, kanaatlerini halifeye, 'Bu seyyid ve müridleri sünnet yolunda değillerse yeryüzünde sünnet üzere hareket eden hiç kimse kalmamış demektir' şeklinde açıkladı. Bunun üzerine halife, Ahmed er-Rifaî'ye, yaptırdığı tahkikattan dolayı özür dileyen bir mektup gönderdi. Ahmed er-Rifaî, şiddetli bir ishal hastalığı sonunda 22 Cemaziyelevvel 578'de (23 Eylül 1182) vefat etti. Türbesi Bağdat'ın güneyinde Vasıt yakınlarındadır. İlk eşi Hatîce bint Ebû Bekir el-Vasıtî en-Neccarî'den Fatıma ve Zeynep adlarında iki kızı, onun vefatından sonra evlendiği Rabia'dan Salih adlı bir oğlu olmuş, ancak Salih evlenmeden vefat ettiği için nesli kızları ile devam etmiştir. Fatıma'dan İbrahim el-A'zeb (ö. 609/1212) ve Ahmed el-Ahdar (ö. 645/1247) adlarında devirlerinde meşhur iki sûfî, Zeyneb'den ise ikisi kız altısı erkek olmak üzere on torunu olmuştur. Bunlardan İzzeddin Ahmed es-Sayyad (ö. 670/1271) Rifaiyye'nin Sayyadiyye kolunun kurucusu olup tarikatın Irak, Hicaz, Yemen, Mısır ve Suriye'de yayılmasında tesiri olmuştur. Ahmed er-Rifaî'nin nesli günümüze kadar devam etmiştir. Rifaî aileler Suudi Arabistan, Irak, Suriye, Mısır, Lübnan gibi ülkelerde bulunmaktadır. Bütün kaynaklar pek çok müridi olduğunu, tekkesine her gün binlerce kişinin geldiğini, sabah akşam bunlara yemek verildiğini yazar. Tekkesinin vakıf, hediye ve bağış yoluyla çok büyük geliri olduğu da ifade edilmektedir
