1982 ANAYASASI’NIN DEĞİŞTİRİLEMEZ MADDELERİ -1

Bizim, halen yürürlükte olan Anayasamız askeri bir darbe anayasası olmakla birlikte aynı zamanda kazuistik bir anayasadır. Yani ayrıntıcı bir mantıkla yazılan, girilmemesi gereken detay konulara giren, ormanların korunması konusunda bile hüküm veren engelleyici, tıkayıcı, zorlayıcı, baskılayıcı bir anayasadır. Haliyle bütün bunların yanında değiştirilemez maddeleri ve bu maddelerin değiştirilmesini ve teklif dahi edilmesini de yasaklayan maddeleri ihtiva etmektedir.

Bu çalışmada; Anayasanın değiştirilemez maddelerinin neler olduğu, değiştirilmesinin sonuçlarının ne olacağı veya olabileceği, milletlerin uzun süre yaşayabilmesi için geliştirdikleri hukuk normlarında değiştirilemez maddelerin yer almasının rasyonel olup olmayacağı, tıkayıcı ve sınırlayıcı maddeleri barındıran hukuk normlarının çağdaş ve demokratik olarak değerlendirilmesinin mümkün olup olmayacağı, tıkayıcı ve değiştirilemez maddeler ihtiva eden hukuk normlarının toplumun ihtiyaçlarını karşılaması ve uzun ömürlü olması mümkün mü, hukuk normlarının çağdaş ve demokratik olması ile uzun ömürlü olması için ne gibi özelliklere sahip olmalıdır? Sorularına cevap aranacak, bu hususlar irdelenmeye çalışılacaktır.

1982 Anayasası’nın değiştirilemez maddeleri şunlardı: 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. 2- Türkiye Cumhuriyeti Devleti insan haklarına saygılı, Atatürk Milliyetçiliğine bağlı Demokratik, Laik, Sosyal bir Hukuk devletidir. 3-Türkiye Cumhuriyeti Devleti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Devletin dili Türkçe, bayrağı ay yıldızlı al renkli Türk Bayrağı, marşı İstiklal Marşı, başkenti Ankara’dır. 4- Anayasanın 1, 2 ve 3. Maddeleri değiştirilemez, değiştirilmesi dahi teklif bile edilemez. Yani Anayasa’nın ilk dört maddesi değiştirilemez, teklif dahi edilemez. Bu maddelerin rasyonel olduğu, çağdaş, demokratik ve evrensel değerlere uygun olduğunu söylemek mümkün değildir.

Peki Anayasa’mızda bu maddelerin değiştirilmesinin veya teşebbüs edilmesinin cezasının ne olduğu yönünde bir hüküm var mıdır? Anayasa’nın amir hükümleri arasında böyle bir madde yoktur. Böylelikle Anayasanın değiştirilemez maddelerini değiştiren veya değiştirmeye teşebbüs eden, mevcut Anayasa’nın amir hükümlerine göre suçlanamaz ve cezalandırılamaz. Ancak, hukukun aşırı geniş yorumlanması halinde Cumhuriyet Savcılarınca TCK’nın “Anayasal düzeni ortadan kaldırmak ve anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla, girişimde bulunanlar, suçlanabilir ve cezai takibata uğratılabilirler.

Değiştirilemez maddeleri içeren anayasaların demokratik olduğu söylenebilir mi? Tabi ki hayır. Anayasaları milletler, onun meşru temsilleri yapabilir. Meşru yollarla yapılmamış, demokratik olmayan bir anayasa maddelerine dayanarak, askerler tarafından yapılan darbe anayasanın ilgili hükümlerine göre Anayasa değişikliklerinin sınırlandırılması, baskılanması ve değişiklik girişimlerinin de cezai takibata uğratılması, rasyonaliteye, demokrasiye, çağdaş evrensel değerlere ve Millet Egemenliğine uygun olduğunu veya olacağını söylemek olanaklı görünmemektedir. Burada asıl olan ilke, anti demokratik veya meşru olmayan anayasalar veya hukuk normları ile milli iradeye dayanan, meşru, demokratik değişiklik girişimlerinin, anayasa yapma faaliyetlerinin engellenemeyeceği ve kısıtlanamayacağı gerçeğidir.

Milletlerin ve hukuk normlarının uzun ömürlü olması neye bağlıdır? Demokratik yollarla yapılmış anayasalar ve kurallar bütününün varlığına, meşru normlara ve bu normlar içinde kısıtlayıcı ve tıkayıcı hükümlerin bulunmamasına bağlıdır. Milletlerin uzun süreli yaşaması ve bunun için kurdukları devletlerin de uzun ömürlü olması için çağdaş, kalıcı, demokratik, rasyonel, milli iradeye dayanan anayasa ve hukuk normlarına ihtiyaç vardır. Bu kurallar bütününde sınırlayıcı, kısıtlayıcı ve baskıcı kurallara yer yoktur. Eğer varsa, o kurallar bütünü çağdaş, rasyonel, demokratik değillerdir. Meşru değildir ve meşru yollarla yapılmamışlardır.