ABD Başkanı Donald Trump'ın, Beyaz Saray'da basına kapalı yapılan görüşmede Cumhuriyetçi senatörlerle Türkiye ve S-400 meselesini ele aldığı bildirildi.

Beyaz Saray'ın günlük programında yer alan ve öğleden sonra 16.00'da başlayan görüşmede ABD Başkanı Trump'ın 45 Cumhuriyetçi senatörle bir araya geldiği belirtildi.

Beyaz Saray muhabirlerinin geçtiği basın bildirimlerine göre, Trump'ın senatörlerle bir saati aşkın süre görüştüğü ve Türkiye'ye ilişkin "ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası" (CAATSA) bağlamındaki muhtemel yaptırımların değerlendirildiği kaydedildi.

Görüşmeye önde gelen Cumhuriyetçi senatörlerden Lindsey Graham, Tom Cotton, Mitch McConnell, Rand Paul, Marco Rubio ve James Risch gibi isimlerin katıldığı bildirildi.

Görüşmeye ilişkin Beyaz Saray'dan herhangi bir açıklama yapılmadı.

ABD Başkanı Trump, Türkiye konusunda geçen haftaki son açıklamasında, Barack Obama yönetiminin Türkiye ile ilgili hatalarına vurgu yaparak, "Birçok bakımdan çok zor bir durum. Türkiye bağlamında önceki yönetim çok büyük hatalar yaptı ve bu çok kötü. Dolayısıyla şu anda (yaptırımlar konusuna) buna bakıyoruz, ne yapabileceğimize bakıyoruz. Henüz (kararımızı) açıklamadık." ifadelerini kullanmıştı.

TRUMP YAPTIRIM İSTEMİYOR İDDİASI

Geçtiğimiz günlerde Wall Street Journal'ın yayınladığı haberde, Trump'ın danışmanlarına Türkiye'ye yaptırım uygulamak istemediğini söylediği belirtilmişti. Haberde Japonya'nın Osaka kentinde yapılan G20 zirvesinde ABD Başkanı Trump ile bir görüşme yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tansiyonu düşürecek adımlar arayışında olduğu belirtilirken, Trump'ın da Erdoğan'a yaptırımlar konusunda bazı güvenceler verdiği ifade edilmişti.

ABD Başkanı Trump geçtiğimiz hafta konuyla ilgili gazetecilerden gelen "Türkiye'ye yaptırım uygulayacak mısınız?" sorusuna, "Hayır, şu anda buna bakmıyoruz" şeklinde yanıt vermiş ancak 45 dakika sonra ağız değiştirerek yaptırımların mümkün olduğunu söylemişti.

SENATO'DAN YAPTIRIM TASARISI

Türkiye'nin Rusya'da S-400 hava ve füze savunma sistemlerini satın almasıyla ilgili ABD Başkanı Trump'tan gelen 'kararsız' yaptırım açıklamalarının ardından, Cumhuriyetçi senatörlerin Türkiye'ye yaptırım çağrısı içeren bir tasarı sunmuşlardı.

Cumhuriyetçi Senatörler Rick Scott ve Todd Young tarafından sunulan tasarıda, CAATSA (Amerika'nın hasımlarıyla yaptırımlar yoluyla mücadele yasası) yaptırımlarının tamamen uygulanması çağrısı yapıldı ve Türkiye'nin S-400'leri alması 'ABD çıkarlarına doğrudan ve acil tehdit' olarak tanımlandı.

Tasarıda ayrıca Trump yönetimine Rusya'dan gelen tehditleri ve Türkiye'nin NATO üyeliğini değerlendirmek için NATO yönetimine toplantı talebinde bulunması çağrısı yapıldı.

Scott ve Young tarafından sunulan tasarının herhangi bir bağlayıcılığı olmasa da, Cumhuriyetçilerin ağırlıkta olduğu senatodan böyle bir tasarının geçmesinin Trump üzerindeki baskıyı artırabileceği belirtiliyor.

CAATSA YAPTIRIMLARI NEDİR?

ABD Kongresi'nin Türkiye'ye yönelik uygulanmasını istediği CAATSA (Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası) Ağustos 2017'de yürürlüğe girmişti.

Yasa, vize yaptırımlarından ABD finans kuruluşlarından kredi kullanma yaptırımlarına kadar geniş yelpazede 12 yaptırım çeşidi içeriyor ve Başkan'ın bu 12 yaptırımdan 5'ini seçmesi bekleniyor. Ancak yasada herhangi bir zaman sınırlaması bulunmuyor ve ABD Başkanı isterse yaptırımları sonsuza dek erteleyebiliyor.

Ancak yasaya göre Kongre, Beyaz Saray'ın konuyla ilgili tutumunu zayıf bulursa veya Başkan yaptırımları ertelerse müdahale etme ve önleyici tedbirler alma hakkına sahip. ABD Kongresi'nin geleneksel olarak yaptırımlar konusunda Beyaz Saray'dan daha katı bir tutum sergilediği, Beyaz Saray'ın ise diğer ülkelerle diplomatik yollar arama yoluna gittiği biliniyor.

2017'de yürürlüğe giren CAATSA yaptırımları ilk olarak Rusya'dan S-400 hava ve füze savunma sistemi ile Su-35 savaş uçaklarını alan Çin'e karşı uygulanmıştı. O dönemki yaptırımlar satın almayı yapan Çin'in askeri birimini ve yöneticilerini hedef almıştı.

PENTAGON GEÇTİĞİMİZ HAFTA TÜRKİYE'NİN F-35 PROGRAMINDAN ÇIKARILDIĞINI AÇIKLADI

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), 17 Temmuz'da Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri alma kararı nedeniyle F-35 savaş uçakları programından çıkarıldığını açıkladı. Kararı, Pentagon Satın Alma ve İdame İşlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Ellen Lord ile Savunma Bakanı yardımcılarından David J. Trachtenberg açıkladı. Açıklamada "Türkiye S-400 kararından dolayı iş imkanlarını ve ekonomik fırsatları kaybedecek. F-35 programıyla bağlantılı 9 milyar dolarlık bir kayıp olacak" denildi.

Pentagon'da düzenlenen basın toplantısından dakikalar önce de Beyaz Saray'dan konuya ilişkin açıklama yapılırken, Türkiye'nin F-35 programına katılımının 'imkansız' olduğu belirtildi ve "Türkiye'de S-400 sisteminin varlığından kaynaklanan kısıtlamaları gözeterek Türkiye ile kapsamlı şekilde işbirliği yapmaya devam edeceğiz" ifadesi kullanıldı.