Türkiye ile Azerbaycan ortaklığında ‘bir millet, iki devlet’ sloganı ile başlatılan TANAP, Türkiye’nin küresel enerji piyasasında söz sahibi olmasını ve Avrupa Birliği ülkeleri ile Hazar ülkeleri arasında ekonomik ve siyasi işbirliğinin gelişmesine büyük katkı sağlayacak.
Türkiye ve Azerbaycan’ın bugüne kadar süregelen başarılı işbirliğinin en büyük ve önemli adımlarından birisi olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP), sadece iki ülke arasında gerçekleştirilen bir proje olmanın ötesinde Avrupa ve Küresel Enerji jeopolitiği açısından stratejik önem taşıyan Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası olacak. Türkiye ve Avrupa piyasalarının enerji arz güvenliğine katkı sağlayacak olan TANAP, Avrupa Birliği ve Hazar ülkeleri arasında iktisadi ve siyasi işbirliğinin gelişmesine de vesile olacak. Aynı zamanda bölgede barış ve istikrara da katkıda bulunacak. Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki karasularında karadan 70 km açıkta bulunan, sahip olduğu 1,2 trilyon m³’lük rezerv miktarı ile dünyanın sayılı doğalgaz yataklarından birisi olan ve 140 km²’lik yüzölçümüne sahip Şah Deniz sahasından çıkartılacak doğalgaz, Türkiye ve Avrupa piyasalarına TANAP boru hattı ile taşınacak. TANAP ile ilerleyen yıllarda Azerbaycan gazının yanı sıra diğer kaynak ülkelerde üretilecek doğalgazın da Türkiye üzerinden ticarileşmesi hedefleniyor.
STRATEJİK ENERJİ KORİDORU
Türkiye’nin TANAP sayesinde üreticiden nihai tüketiciye kadar oluşan değer zincirinin her aşamasında söz sahibi olan bir ülke konumuna gelmesi bekleniyor. Doğusunda ve güneyinde yer alan kaynak ülkeler ile Batısında yer alan tüketici ülkeler arasında doğal bir transit koridoru olan Türkiye, bölgesinde enerji merkezi olma hedefini TANAP ile gerçekleştirme şansına sahip oluyor. Ekonomik büyüme hızının ve buna paralel artan enerji ihtiyacının bir sonucu olarak, Türkiye’nin yeni doğalgaz tedarik kaynaklarına erişim sağlayarak doğalgaz arzını arttırması planlanıyor. TANAP, Türkiye’nin enerji arz güvenliği ile birlikte artan doğalgaz talebinin ilerleyen yıllarda karşılanabilmesi için gerçekleştirilme aşamasındaki en somut projelerden birisidir. Bununla birlikte TANAP, inşaat, destek hizmetleri, boru üretimi ve diğer çeşitli aşamalarında 15.000’den fazla kişiye doğrudan veya dolaylı istihdam imkânı sağlayacak.
ASYA’DAN AVRUPA’YA DOĞALGAZ
Hazar Denizi’ndeki Şahdeniz 2 sahasından çıkartılacak doğalgaz, Azerbaycan’ın Hazar Denizi kıyısındaki Sangaçal terminalinden başlayarak Azerbaycan ve Gürcistan’dan geçecek olan Güney Kafkasya Botu Hattı ile Türkiye sınırına getirilecek. Bu gazı Gürcistan-Türkiye sınırında Ardahan Posof’tan teslim alacak olan TANAP Boru Hattı, Türkiye’yi Doğu-Batı yönünde bir uçtan bir uca geçerek Yunanistan-Türkiye sınırındaki Edirne İpsala’da Trans Adriyatik Boru Hattı’na bağlayacaktır. Bu noktadan itibaren ise doğalgaz Avrupa piyasalarına ulaştırılmak üzere Yunanistan-Arnavutluk-Adriyatik Denizi ve İtalya güzergâhını takip edecek olan Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) hattı ile taşınacaktır. Ardahan’dan başlayarak Edirne’de son bulacak TANAP Boru Hattı toplam 1850 kilometre uzunluğunda ve güzergâhı üzerinde yer alan 20 il ve 67 ilçeden geçecektir.
TANAP 2023’ÜN GURUR KAYNAĞI
TANAP boru hattı projesinin 2015 yılında başlayan inşaat çalışmalarının 2018 yılında tamamlanarak Türkiye’ye gaz akışının başlaması hedefleniyor. Projede gaz akışının 4 aşamada artırılması planlanıyor. İlk aşamada 16 milyar m³ taşıma kapasitesi yaratılarak Türkiye’ye 2018 yılının ikinci yarısında başlayacak ve yıllara göre artacak şekilde toplam 6 milyar m³ ve Avrupa’ya 2020 yılının ilk çeyreğinde başlayacak ve yıllara göre artacak şekilde toplam 10 milyar m³ gazı taşıması öngörülüyor. Taşıma kapasitesinin 2023 yılında 24 milyar m³’e ve 2026 yılında 31 milyar m³’e çıkarılması hedefleniyor. TANAP, Türkiye’de bugüne kadar yapılan en büyük çap ve uzunluğa sahip boru hattı projesi olacak.
Mehmet Safa CANAT
