Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik başlattığı savaş dünya enerji fiyatlarını zirveye tırmandırırken kriz en çok Körfez ülkelerine yaradı.
Enerjideki ralli Körfez varlık fonlarını güçlendirip Suudi Arabistan'a cari fazla da getirecek. Ek petrol gelirleriyle rekor cari fazla veren ve rekor büyüme yaşayan Körfez ülkelerinden Türkiye de yatırım bekliyor.
Avrupa ülkeleri başta olmak üzere küresel ekonominin genelinde enerji fiyatlarındaki artış kaynaklı olarak durgunluk (resesyon) korkuları artarken, Körfez'deki petrol zengini monarşiler gelirlerini hızla artırıyor.
Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre, enerji zengini Orta Doğu ülkeleri, önümüzdeki 4 yılda, savaş öncesi beklentilere kıyasla, toplamda 1.3 trilyon dolarlık ek petrol ve doğalgaz geliri elde edecek. İngiliz Financial Times (FT) gazetesi de küresel varlık fiyatlarının gerilediği bir dönemde böylesi büyük bir kaynak Körfez ülkelerinin varlık fonlarının gücünü artıracağını belirtti.
DÜNYANIN EN BÜYÜK VARLIK FONLARI DA KÖRFEZ'DE
Dünyanın en büyük petrol ve gaz üreticilerinin bulunduğu Körfez bölgesinde aynı zamanda dünyanın en büyük varlık fonları da bulunuyor.
FT, Suudi Arabistan'ın Kamu Yatırım Fonu, Katar'ın Yatırım Otoritesi, Abu Dabi'nin Yatırım Otoritesi dahil yatırım fonları ve Kuveyt'in Yatırım Otoritesi'nin dünyanın en büyük varlık fonları arasında olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın başında bulunduğu Kamu Yatırım Fonu'ndan 620 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olduğunu hatırlatan FT, bu fonun 2022 yılının ikinci çeyreğinde Amazon, PayPal ve BlackRock dahil ABD hisselerine 7.5 milyar doların üzerinde yatırım yaptığını, hisse senetlerindeki düşüşü değerlendirdiğini aktardı.
Körfez'deki fonların 2009'daki küresel kriz ve 2020'deki pandemi sırasında da bugüne benzer şekilde fırsatları değerlendirdiği ve sıkıntı yaşayan batılı şirketlere yatırım yaptığını hatırlatan FT, son yıllarda bu fonların teknoloji, sağlık, yaşam bilimleri ve temiz enerji gibi sektörlere yoğunlaştığını vurguladı.
Körfez ülkelerinin bu yolla ekonomilerini çeşitlendirmeyi, yeni sektörlere yayılmayı ve getiri elde etmeyi amaçladığını belirten FT, Azur'un 'Körfez ülkelerinin gelen parayı geleceğe yatırım için kullanmaları önemli' sözlerini aktardı.
Geleneksel olarak enerji gelirlerine yüksek oranda bağımlı olan Körfez ekonomileri, enerji fiyatlarının düştüğü dönemde ekonomik durgunluk, bütçe açıkları ve rezerv düşüşleri ile karşı karşıya kalıyor.
Dünyanın en çok petrol ihraç eden ülkesi olan Suudi Arabistan'ın bu yıl petrol fiyatlarındaki artış sayesinde milli gelirin yüzde 5,5'ine denk rekor bütçe fazlası vermesi bekleniyor. Bu, Körfez'in en büyük ekonomisine sahip Suudilerin 2013 yılı sonrasındaki ilk bütçe fazlası olacak. Ülkede ekonomik büyüme oranının da yüzde 7,6 ile 10 yılın zirvesine çıkması bekleniyor.
IMF tahminlerine göre, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Bahreyn, Katar ve Umman'ı içeren Körfez İşbirliği Konseyi bölgesinde ekonomik büyüme bu yıl yüzde 6,4'e yükselecek. Bu oran 2021'de yüzde 2,7 olmuştu.
Yüksek cari açık ve düşük rezerv nedeniyle döviz sorunu yaşayan Türkiye de Körfez'den yatırım bekleyen ülkeler arasında. Katar ile yakın ilişkilere sahip olan Ankara, bu amaçla son dönemde Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile ilişkilerinde de açılıma gitti.
Kısa bir süre önce, Abu Dabili IHC'nin, yenilenebilir enerji üretim faaliyetleri yürüten Kalyon Enerji'nin yüzde 50'sini 1,8 milyar dirheme (490 milyon dolar) satın almıştı.
Rusya'dan Akkuyu yatırımı için seçim öncesinde yüklü miktarda para çeken hükümet, Körfez ülkelerinden de döviz girişi bekliyor.