Azerbaycan Ermenistan arasında imzalanacak barış anlaşması kim için faydalı olacak, bölgede neler değişecek ve neler olmuştu sorularının cevabını veren İsmail Öz, İstiklal.com.tr'ye verdiği röportajda barışa en çok Ermenistan’ın ihtiyacı olduğunu belirtti.
Azerbaycan-Ermenistan Barış Anlaşması: Kim Kazanacak, Bölgede Neler Değişecek?
Sosyolog-Tarihçi İsmail Öz, barış anlaşmasının bölgedeki dengeleri nasıl etkileyeceğini ve geçmişten bugüne yaşananları değerlendirdi. Öz’e göre, barışa en çok Ermenistan’ın ihtiyacı var. Peki, bu anlaşma kimin lehine olacak ve bölgede neler değişecek?
"Minsk üçlüsünün uzun süre tabiri caizse dondurucuda tuttuğu, sanki çözecekmiş gibi yapıp ama hiçbir zaman çözmediği kronikleşmiş bir problem vardı ortada. Burada Türkiye'nin büyük bir çabasıyla, askeri desteğiyle ve beraber bir çözüm sağlandı. Bir de Şuşa beyannamesi vardı. Herhangi birine saldırı olduğunda diğerine yapılmış gibi kabul edip, 'iki devlet tek millet' şiarıyla bir çaba da bugün tabii ki yürütülüyor.
"YENİLGİYİ KABUL ETMİŞ BİR ERMENİSTAN VAR"
Diğer taraftan, Türk SİHA'ları o sarp arazilerde, korunması ve savunulması zor olan bölgelerde bir anda oraları bir ovaya dönüştürerek Ermeni kuvvetlerinin ya da birliklerinin çok rahat bir şekilde yenilmelerine sebebiyet verdi. Biliyorsunuz, orada İHA’lardan atılan silahlarla, füzelerle, S-300 bataryaları, tanklar hiç zorlanmadan çok kolay bir şekilde ve çok kısa bir sürede o 30 yılda çözülemeyen mesele çözülmüş oldu. Şöyle bir şey de var ki, hiçbir şey size altın bir tepside sunulmuyor. Sizin belli bir güce, belli bir teknolojiye erişmeniz lazım. Ve o teknolojik güçle birlikte kendi hakkınızı, hakkınız olduğu kadarını almanız lazım. Bence Karabağ bu anlamda da çok önemli bir şeye işaret ediyor. Burada aslında yenilmiş, hakikaten uzun bir dönemin ardından bu yenilgiyi de kabul etmek zorunda kalmış bir Ermenistan var.”
TÜRKİYE ANLAŞMA İLE ERMENİSTAN’A NEFES ALACAK BİR KORİDOR AÇACAK
Bu yapılan anlaşmanın Ermenistan için hayati bir önem taşıdığınız belirten Öz,
“Yani bu açıdan baktığınızda, Paşinyan gerçekten de bir uzlaşma ve anlaşma yolu izliyor. Sayın Cumhurbaşkanı ile yaptığı görüşmeler, Türkiye'ye yapılan ziyaretler, Ermenistan Dışişleri Bakanı'nın ortaya koyduğu tavır, hatta soykırım gibi çok kritik bir konuda bile Ermeni Diasporası ve Ermeni toplumu açısından radikal çıkışlar yapabildi. Biz bu konuyu niye hala gündemde tutuyoruz? Bu aslında hepimizin bildiği, daha öncesi olmayan çok yeni zuhur eden bir konu' şeklinde bunu izah etti. Şimdi bu Rusya tarafından bugün biraz da kenara itilmiş.
"NAHCİVAN KORİDORU GÜNDEMDE"
Belki bu açıdan bakıldığı zaman çok fazla sıkışmış ve kendi ekonomik zorlukları içerisinde çabalayan, debelenen bir Ermenistan var. Şimdi bu çıkmazdan da kendilerini kurtarmak istiyorlar ve bu çıkışın yolu da aslında Türkiye ile de Azerbaycan ile de bir antlaşma yaparak ki Türkiye de zaten bunu şart koşuyor, Azerbaycan'ın da ikna olduğu bir zeminde ortaya çıkacak bir antlaşmayla ancak sınır kapılarımız açılarak Ermenistan'ın buradan bir nefes almasının sağlanması imkanı var. Aynı zamanda şu anda bir Nahçıvan koridoru gündemde.
"ERMENİSTAN AÇISINDAN CİDDİ FIRSATLAR DOĞURACAK"
Nahçıvan koridoru da, Ermenistan toplumu şu anda belki duygusal baktığı için bunu göremiyor olsa da, aslında Ermenistan açısından da çok ciddi fırsatlar doğuracak bir koridordan bahsediyoruz. Dolayısıyla bu koridordan onlara da çok büyük faydalar sağlayacak. Ben öyle zannediyorum ki, yumurta küfesi sırtında olduğu için Paşinyan bunu fark etmiş durumda. Bütün bu açıklamalarda, bu çabalar da bir anlaşmanın sağlanabilmesi için ortaya koyduğu yoğun performans ve toplumuna verdiği mesailer de ortada.”
“BARIŞ GELİŞMESİ MUTLULUK VERİCİ.”
“Şimdi öyle anlaşılıyor ki, burada belli bir mesafe alınmış. Tabii ki Azerbaycan'ın mutlu olduğu, mutlu olabildiğini düşündüğü bir antlaşmayla bu taçlanacak olursa, Türkiye de bunun mutlaka karşılığını vererek, Azerbaycan'ın bu diyalogunun neticesinde Ermenistan'ın bir nefes almasını sağlayacak, tabiri caizse bir nefes borusu açabilir. Ve sınır kapılarını açarak aslında belki Ermenistan'ı Türkiye'ye, hatta Avrupa'ya açacak bir yol geliştirebilir. Bana göre bu en doğru, en akıllı taraftır Ermenistan için de. Mutluluk verici buluyorum yeni gelişmeleri bu çerçevede. Her iki tarafın da mutlu olduğu ve ikna olduğu bir anlaşmaysa, bu Türkiye için de gerçekten kabul edilebilir bir şey olacaktır diye düşünüyorum."
