Dijital istifçilik, ilk kez 2015 yılında İngiliz Tıp Dergisi'nde yayınlanan bir vaka raporu ile gündeme geldi. Bu raporda, her hafta binlerce fotoğraf çekip onları silmeyi istemeyen bir adamın hikayesi anlatılıyordu. Dergi, dijital istifçiliği "perspektifi kaybedecek noktaya gelene kadar dijital dosyaları biriktirmek ve bunun sonunda stres ve dağınıklıkla sonuçlanması" olarak tanımlıyor.
Dijital İstifçilik Nedir?
Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı'nın (DSM-5) beşinci baskısında istifçilik bir zihinsel bozukluk olarak kabul edilse de, dijital istifçilikle ilgili yapılan araştırmalar oldukça sınırlı. Ancak, 2022 yılında 846 katılımcıyla yapılan bir araştırma, dijital istifçilik ile endişe arasında belirgin bir bağlantı olduğunu ortaya koydu.
Dijital İstifçilik ve Endişe İlişkisi
Southern Cross Üniversitesi'nde Dekan Yardımcısı olan Darshana Sedera, dijital istifçilik ile endişe arasındaki ilişkiyi araştırdı. Sedera'nın bulgularına göre, dijital istifçilik davranışı gösteren bireylerin kaygı düzeyleri de oldukça yüksek. İstifçilik Araştırma Grubu'ndan Nick Neave, bu durumu "yumurta-tavuk ilişkisi"ne benzetiyor. Neave'e göre, kaygı düzeyi yüksek olan bireyler dijital istifçiliğe yönelme eğiliminde oluyor ve bu durum, kaygılarını daha da artırıyor.
Neave, "Güzel bir fotoğraf yakalamak istiyorsunuz, ancak kötü bir fotoğraf çekmekten ya da fotoğrafı yanlışlıkla silmekten duyduğunuz endişe sebebiyle bir sürü fotoğraf çekiyorsunuz. Sonrasında depolama alanı konusunda, buna ödeyeceğiniz para hakkında endişeleniyor ve ya bu fotoğrafların hepsi silinirse ne olacak diye tasalanıyorsunuz" diyor.
Dijital İstifçiliğin Belirtileri
Dijital istifçiliğin belirtileri arasında:
- Dijital dosyaları biriktirme eğilimi: Fotoğraflar, videolar, e-postalar, PDF'ler gibi dijital varlıkların sürekli olarak biriktirilmesi.
- Silme korkusu: Önemli bir şeyi kaybetme korkusuyla dosyaları silmekten kaçınma.
- Depolama alanı sorunları: Biriken dosyalar nedeniyle depolama alanının tükenmesi ve bu durumun yarattığı stres.
-Organizasyon eksikliği: Biriken dosyaların düzensiz bir şekilde depolanması ve gerektiğinde bulunamaması.
Dijital İstifçiliğin Nedenleri
Dijital istifçiliğin altında yatan nedenler genellikle psikolojik faktörlere dayanıyor. Özellikle unutulma korkusu, kaybetme endişesi ve kontrol kaybı hissi, dijital istifçiliği tetikleyebiliyor. Ayrıca, dijital dünyanın sürekli büyüyen ve erişilebilir olması da bu davranışı besleyebiliyor.
Dijital İstifçilikle Başa Çıkma Yolları
Dijital istifçilikle başa çıkmak için birkaç öneri:
-Dijital Detoks: Belirli aralıklarla dijital dosyalarınızı gözden geçirin ve gereksiz olanları silin.
-Organizasyon: Dosyalarınızı düzenli bir şekilde sınıflandırın ve etiketleyin. Bu, ihtiyaç duyduğunuzda dosyalara kolayca ulaşmanızı sağlar.
-Depolama Çözümleri: Bulut depolama gibi çözümlerle dosyalarınızı güvende tutabilir ve fiziksel depolama alanınızı rahatlatabilirsiniz.
-Profesyonel Yardım: Dijital istifçilik davranışınızın altında yatan psikolojik nedenleri anlamak ve çözmek için bir terapistten yardım alabilirsiniz.
Dijital istifçilik, modern dünyanın getirdiği yeni bir davranış biçimi olarak karşımıza çıkıyor. Ancak, bu davranışın altında yatan psikolojik nedenleri anlamak ve uygun stratejilerle başa çıkmak mümkün. Dijital dünyada dengeli bir yaşam sürdürmek, hem zihinsel sağlığımız hem de dijital varlıklarımızın yönetimi açısından büyük önem taşıyor.
