2020 yılında Beyrut Limanı'nda meydana gelen büyük patlamayı soruşturan Lübnanlı yargıç, cuma günü iki eski üst düzey güvenlik yetkilisini sorguladı. Bunlar arasında, neredeyse dört yıl önce çağrılmasına rağmen ilk kez mahkemeye çıkan eski Genel Güvenlik Müdürlüğü Başkanı da bulunuyor. Bu bilgi, dört yargı ve iki güvenlik yetkilisi tarafından, isimlerinin açıklanmaması koşuluyla verildi çünkü medya bilgilendirmesi yapma yetkileri bulunmuyordu.
Bu duruşmalar, uzun süredir sekteye uğrayan soruşturmada nadir bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Maj. Gen. Abbas İbrahim ve eski Devlet Güvenliği Başkanı Maj. Gen. Tony Saliba, patlamayla ilgili suçlanan çok sayıda yetkili arasında yer alıyor. Ancak kendilerine yöneltilen suçlamaların ayrıntıları henüz açıklanmadı.
İbrahim, ilk kez mahkemeye çıkarak, görev süresi boyunca Genel Güvenlik Müdürlüğü’nün faaliyetleri hakkında Yargıç Tarek Bitar tarafından sorgulandı. Bitar, ilgili belgeleri de talep etti; İbrahim’in avukatlarının bu belgeleri gelecek hafta sunması bekleniyor.
2011-2023 yılları arasında Genel Güvenlik Müdürlüğü’nün başında olan İbrahim, İran destekli Hizbullah, Esad rejimi ve Batılı ülkeler gibi yerel, bölgesel ve uluslararası aktörlerle olan geniş bağlantılarıyla tanınıyor. Bu da onu önemli bir siyasi arabulucu haline getiriyor.
İbrahim’in avukatları tarafından yapılan açıklamada, eski müdürün daha önce Yargıç Bitar’a karşı yasal itirazda bulunmasına ve dokunulmazlığı bulunduğunu savunmasına rağmen, yine de mahkemeye çıktığı belirtildi. Açıklamada, İbrahim’in “şehitlerin ve mağdurların ailelerine duyduğu saygı, adalete ve gerçeğe olan inancı ile hukuki sürece bağlılığı” nedeniyle ifade verdiği vurgulandı.
Saliba ise dördüncü kez mahkemeye çıkarak Devlet Güvenliği’ndeki rolüne dair belgeleri sundu. Duruşma sonrası yaptığı açıklamada, süreci “olumlu” olarak nitelendirdi.
BEYRUT'TA GERÇEKLEŞEN PATLAMA
4 Ağustos 2020’de Beyrut Limanı’ndaki bir depoda yüzlerce ton amonyum nitratın infilak etmesi sonucu en az 218 kişi hayatını kaybetmiş, 6.000’den fazla kişi yaralanmış ve başkentte büyük yıkım meydana gelmişti. Bu patlama, tarihin en büyük nükleer olmayan patlamalarından biri olarak kayıtlara geçti. Patlama milyarlarca dolarlık zarara yol açtı ve ülkenin siyasi yapısını derinden sarstı.
Siyasi engellemeler nedeniyle yıllardır ilerleme kaydedilemeyen soruşturma, Bitar’ın Ocak ortasında yeniden çalışmalara başlamasıyla hareket kazandı. Bitar o tarihten bu yana liman ve gümrük çalışanları, emekli askerler, eski liman güvenlik müdürü, eski askeri istihbarat direktörü ve 12 tanığı sorguladı.
Bu gelişme, Lübnan'da önemli siyasi değişimlerle aynı zamana denk geldi. Yeni cumhurbaşkanı olarak Joseph Aoun'un ve başbakan olarak Nawaf Salam’ın seçilmesiyle birlikte, liman patlaması soruşturmasında adı geçen geleneksel siyasi yapı dışındaki figürler ön plana çıkıyor.
Soruşturmada adı geçen bazı yetkililer ise Yargıç Bitar’ı taraflı olmakla suçladı, ifade vermeyi reddetti ve yasal şikayetlerde bulundu.
Bitar’ın gelecek hafta bazı eski üst düzey siyasi liderleri de sorgulaması bekleniyor. Patlama sırasında başbakan olan ve Bitar tarafından suçlanan eski Başbakan Hassan Diab’ın Mayıs ayında mahkemeye çıkması planlanıyor. Onun ardından dört yargıcın da sorgulanması bekleniyor.
Öte yandan, patlama sonucu üç vatandaşını kaybeden Fransa’nın 2020’de başlattığı ayrı soruşturmayla ilgili heyetin, bulgularını Nisan ayı sonunda sunması bekleniyor. Ancak Fransız yargıçlar, Lübnan’daki soruşturmaya ait belgelere erişimde siyasi müdahaleler nedeniyle zorluk yaşıyor.
