Hıdırellez'in kökeni hakkında farklı farklı fikirler ortaya atılmaktadır. Bunlardan biri Hıdırellez'in Orta Asya, Orta Doğu ile Anadolu kültürlerine ait olduğu, biri ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğudur. Hıdırellez ritüelini yapmak isteyenler ya da Hıdırellez duasını okumak isteyenler, günümüzde hala vardır. Bu ritüeli yerine getirmek isteyen kişiler, “Hıdırellez ritüeli ne zaman yapılır? Hıdırellez duası ne zaman yapılır?” İşte bu soruların merak edilen yanıtları…
HIDIRELLEZ NE ZAMAN KUTLANIR? HIDIRELLEZ RİTÜELİ NE ZAMAN YAPILIR?
Hıdırellez her yıl mayıs ayında kutlanır. Uzun zamandır 6 Mayıs Hıdırellez Bayramı olarak insanlar arasında anılır. Rumi takvime göre ise 23 Nisan’da kutlamalara başlanır.
Eski Türkler 21 Haziran'da baharın gelişini kutlardı. Günümüzde de Anadolu'da dilek dilenen kağıt ağaca asılır, ateşten atlama gibi eski Türk ritüelleri devam ediyor. Yine de Hıdırellez'i tek bir kültüre mal edilmez. İlk Çağ'dan başlayarak Mezopotamya, Anadolu, İran, Osmanlı döneminden başlayarak Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yaz ayının gelişiyle belli başlı sevinç kutlamaları yapılır.
Vatandaşların en çok merak ettiği konuların başında Hıdırellez ritüelleri gelmektedir. Bu ritüeller arasında Hızır’ın tüm evlere uğrayacağına inanıldığı için, insanlar evlerini dip bucak temizler. Her yer tertemiz yapılır. Daha sonra da sıra dileklere gelir. Bu kutsal günde her dileğin kabul olacağına inanılır. Bundan dolayı da insanlar arasında kabul gören “Hıdırlık” adı verilen çevre tarafından kabul görülen mezarlık, türbe, yatır ve tek kalan ağaç gibi yerlerde dilek tutmak için toplanır. Dileklerini dua ve semboller ile dile getirirler. Hıdırellez dilekleri her zaman gönülden ve içten yapılır.
Hıdırellez gününde bazı çiçek ve ağaçlar daha da değerli olarak görülür. O günün sabahında kırlardan toplanılan ve yenilebilen bitkiler, gün içinde tüketilir. Şifa getireceği düşünüldüğü için çeşmelerden alınan sular da herkes tarafından içilir. Hızır’ın bereket getirmesi için de geceden tencerelerin kapakları açık bırakılır. Cüzdan ve çantaların da yine aynı şekilde ağız kısmı açık bırakılır.
Çok bilinen bir ritüelde gül ağacına dilek dilemek. Hızır ve İlyas Peygamber’in gül ağacı altında buluştuklarına inanılır. Bundan dolayı da diğer ağaçlar pek ilgi görmez. Bir kağıda dilekler yazılır, iple bağlanır ve gül ağacının dibinde gömülür. Dilekler renkli şeritler kullanılarak da anlam kazandırılır.
HIDIRELLEZ DUASI NASIL YAPILIR?
Hıdırellez duası şu sıralarda en çok araştırılan konulardan biri. Merak edilen Hızırellez duası şu şekildedir; La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin."
