Dev yatırımları finanse ederek büyümeyi hızlandırma; finansman
maliyetini azaltarak enflasyon ve faizleri düşürme gibi
işlevleriyle öne çıkan Türkiye Varlık Fonu’nun hacmi büyüyor. 26
Ağustos 2016’da kurulan, daha sonra defalarca kere ihalesi iptal
edilen Millî Piyango ve At Yarışlarının devredildiği fon, önceki
gece Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım’ın 4 saatlik
görüşmesinin ardından yapılan açıklamayla, Türkiye’nin kamudaki dev
şirketlerini de bünyesine kattı. Milli Piyango ve At Yarışlarının
ardından Ziraat Bankası, BOTAŞ, TPAO, PTT, Borsa İstanbul, Türksat,
Eti Maden ve ÇAYKUR’un yanı sıra, Türk Telekom’un yüzde 6,68’lik
kamu payı önceki gece Fon’a devredilirken, dün de Türk Hava
Yollarında (THY) bulunan yüzde 49,12’lik kamu payı ile Halkbank’ın
yüzde 51,11 oranındaki kamu hissesi, özelleştirme programından
çıkarılarak Türkiye Yatırım Fonu’na devredildi. Ayrıca mülkiyeti
Hazineye ait Antalya, Aydın, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve
Muğla’da bulunan bazı taşınmazların tahsisleri kaldırılarak Fona
devredildi. Savunma Sanayi Destekleme Fonu tasarrufunda bulunan 3
milyar lira tutarındaki kaynak da, aktarım tarihini izleyen 3 ay
içinde geri ödenmek kaydıyla Türkiye Varlık Fonuna aktarıldı. Bu
devirlerle birlikte fon dev bir kaynağa ulaşmış oldu.
DÜNYADA 80 TANE VAR
Dünyada 80’e yakın varlık fonu bulunuyor. Bunların toplam büyüklüğü
7,4 trilyon dolar seviyesinde. Bu rakamın 2020 yılına kadar yeni
katılacaklarla birlikte 15 trilyon dolara yükseleceği tahmin
ediliyor. Kamunun elindeki atıl fonlar ve gayrimenkullerle kısa
sürede 200 milyar lira büyüklüğe ulaşması beklenen Türkiye Yatırım
Fonu, hayata geçirilecek mega projelerin finansmanı üzerindeki kamu
ağırlığını azaltacak.
Yatırım artacak faizler düşecek
Yabancı yatırım araçları ile diğer araçları alıp satabilecek.
Yerli ve yabancı şirketlerin paylarını, borçlanma araçlarını, kira sertifikalarını alıp satabilecek.
Projelere kaynak sağlayıp, yatırımların hayata geçmesiyle yüzbinlerce kişiye istihdam sağlayacak.
Savunma, havacılık, yazılım gibi alanlardaki yerli sermayeli şirketler desteklenerek bunların dünyada önemli birer oyuncu olması sağlanacak.
Otoyollar, Kanal İstanbul, Çanakkale 1915, üçüncü havalimanı, nükleer santraller, yerli otomobil gibi projelere hızla finansman sağlanacak.
Devredilen şirketlerin kârları sayesinde finansman maliyeti azalacak. Bu da faizin düşmesine büyük katkı yapacak.
İslami finansman varlıklarının daha yaygın kullanılması sağlanacak. Ulusal, uluslararası şirketlere iştirak edebilecek.
Varlık Fonu, ekonomiyi salvolardan koruyacak
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, bazı büyük kamu
kuruluşlarının Türkiye Varlık Fonuna devredilmesine ilişkin olarak
“Ülke ekonomisinin kendi ayakları üzerinde durabilecek, muhtemel
birtakım ekonomik salvolara karşı kendisini koruyabilecek daha
dinamik bir yapıya kavuşması öngörülmektedir” dedi. Başbakan
Yıldırım başkanlığında Çankaya Köşkü’nde toplanan Bakanlar
Kurulunun ardından açıklamalar yapan Kurtulmuş “Bu, Türkiye
ekonomisinin kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması için etkin
bir adım olacaktır. Bu kanaatle, niyetle bu adım atılmıştır” diye
konuştu.
SAVUNMA SANAYİİ FONU
Savunma Sanayii Destekleme Fonu’ndan 3 milyar liranın 3 aylığına
Türkiye Varlık Fonu’na devredilmesinin “sebebinin” sorulması
üzerine de Kurtulmuş “Kamunun elinde kuvvetli bir varlık fonunun
oluşturulmasıdır. Türkiye ekonomisinin gücünü göstermek, dışarıdan
müdahalelere karşı kuvvetlenmesini sağlamak için tabiri caizse
garanti mahiyetinde olan bir fondur. Amaç, kullanımın aynı kaynakta
toplanarak daha etkin kullanımını sağlayacak adımın atılmasıdır.
Daha etkin bir şekilde kuruluşların yönetimi sağlanacak. Bundan
şüpheniz olmasın. Varlık Fonu’nun bizatihi kendisi millî bir
kuruluştur. Millî ekonomiyi, ekonominin milli tarafını güçlendirmek
için atılmış olan bir adımdır. Düyun-u Umumiye ise, ekonominin
gayrimillî olmasını sağlayacak bir amaçla atılmış bir adımdı.
Yanlış, yersiz ve alakasız bir benzetmedir” diye konuştu.
Dünyanın en büyük varlık fonları
1- Norveç Emeklilik Fonu: 850 milyar dolar. Fondan kişi başına
174 bin dolar düşüyor. Norveç’in petrol satışından kalan paralarla
oluşuyor. 70 ülkede yatırım yapıyor.
2- Çin Yatırım Şirketi: 813 milyar dolar. Çin Devleti’nin yabancı
para rezervleri bu fonda işletiliyor.
3- Abu Dhabi Yatırım Kurumu: 792 milyar dolar. Orta Doğu’nun en
büyüğü. 1976’de kuruldu. Ülkede bütçe fazlasının yüzde 70’i bu fona
aktarılıyor.
4- Kuveyt Yatırım Kurumu: 592 milyar dolar büyüklüğü var.
5- SAMA Yabancı Holding (Suudi Arabistan): 582 milyar dolar.
6- SAFE Yatırım Şirketi (Çin): 474 milyar dolar. 1999’da 20 milyar
dolarla kuruldu.
7- Hong Kong Yatırım Kurumu: 456 milyar dolar. 1935’te kuruldu.
8- GIC Private Limited (Singapur): 350 milyar dolar.
9- Katar Yatırım Kurumu: 335 milyar dolar büyüklüğü var. Bütçe
fazlası aktarılıyor.
Kaynak: Varlık Fonu Enstitüsü 2016 raporu