Salı günü Macron, Xi'ye, Fransa cumhurbaşkanının daha az resmi görüşmelerin olduğu bir gün için çocukluk tatillerini büyükannesini ziyaret ederek geçirdiği Hautes-Pyrénées dağlarındaki 2.000 metre yükseklikteki Tourmalet geçidine kadar eşlik edecek. İkili son olarak Nisan 2023'te Macron'un Çin'e yaptığı üç günlük devlet ziyareti sırasında bir araya gelmişti.
Çarşamba günü Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić ile görüşmek üzere Belgrad'a gidecek olan Xi, Perşembe günü Budapeşte'ye giderek burada Macaristan başbakanı Viktor Orbán ile görüşecek. Her iki ülke de Ukrayna ve Çin politikasında Avrupa Birliği ve Avrupa ile ayrışıyorlar..
ZİYARETİNİN AMACI NEDİR?
Resmi olarak Xi'nin Paris ziyareti, Fransa ile Çin arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının üzerinden 60 yıl geçti: Fransa, 27 Ocak 1964'te Çin Halk Cumhuriyeti'ni resmi olarak tanıyan ilk batılı ülke oldu.
Belgrad ziyareti, NATO'nun Kosova'yı işgal eden Sırp güçlerine karşı düzenlediği hava harekâtı sırasında ABD'nin kazara yerleşkeyi vurması sonucu üç kişinin hayatını kaybettiği Sırbistan'daki Çin büyükelçiliğinin bombalanmasının 25. yıldönümüne denk geliyor.
Analistler, Macron ve von der Leyen ile yapacağı görüşmelerde Xi'nin esas olarak AB'nin özellikle elektrikli araçlara yönelik sübvansiyon karşıtı soruşturmalarına karşı lobi yapmayı ve diplomatik ilişkileri istikrara kavuşturmayı hedefleyeceğini söyledi.
Çin'in en büyük iç yatırım kaynağı olduğu Sırbistan'da, Pekin'in ABD ve NATO karşıtı gündemini öne çıkarmayı umut edecek; Çin'in Ukrayna'yı işgalinden bu yana Rusya'ya desteğini sürdürmesinin nedenlerinden biri de bu.
Macaristan'da Xi, güvenlik işbirliği de dahil olmak üzere iki ülke arasındaki yakın ekonomik ve diplomatik bağların altını çizecek ve yüksek hızlı Budapeşte-Belgrad demiryolu bağlantısını da içeren Çin'in kuşak ve yol girişimindeki ilerlemeyi görüşecek.
Pekin'i insan hakları konusunda eleştiren bazı AB önergelerini engelleyen Çin'in güçlü bir destekçisi olan Macaristan, Huawei'nin Çin dışındaki en büyük üssüne sahip ve yakında otomobil üreticisi BYD'nin Avrupa'daki ilk fabrikasına ev sahipliği yapacak.
MASADA HANGİ BÜYÜK SORUNLAR OLACAK?
AB'nin Çin'in Ukrayna'ya karşı savaşta iki yıldır Rusya'ya verdiği desteğe ilişkin endişeleri ve Pekin'in Çin ithalatına yönelik ağır gümrük vergileri tehdidi de dahil olmak üzere bloğun ekonomik güvenlik gündemine ilişkin endişeleri ziyareti gölgede bıraktı.
Macron ve von der Leyen, Çin'i Rusya'ya "çift kullanımlı" ve Moskova'nın savaş çabalarına yardımcı olan diğer teknolojilerin ihracatını durdurmaya çağırdı. Pekin çatışmada tarafsız olduğunu iddia ediyor ancak Çin-Rusya ticareti, Batı'nın Moskova'ya yönelik yaptırımlarının dengelenmesine yardımcı oldu.
Pekin, AB'nin Çin'deki endüstriye devlet desteğine ilişkin soruşturmasının ardından, Avrupa'nın Çin elektrikli araçlarına yönelik gümrük vergisi tehdidini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Araştırmalar, Çin'in sübvansiyonlarının diğer büyük ekonomilerin sübvansiyonlarının üç ila dokuz katı arasında olduğunu gösteriyor.
İnsan hakları grupları, BM'nin Çin'in bir milyona kadar etnik Uygur Müslümanını yeniden eğitim kamplarına yerleştirerek insanlığa karşı suç işlemiş olabileceğini söylediği Tibet ve Sincan'daki sorunların gündeme getirilmesi gerektiğini söyledi.
SONUÇ NE OLABİLİR?
Analistlerin çoğu, AB'nin ve AB'nin yaklaşan ticaret anlaşmazlığı ve Çin'in Ukrayna konusunda Rusya'ya verdiği desteğe ilişkin mesajlarının, ziyaretinin bloğun iç farklılıklarını istismar etmek için tasarlanmış gibi görünen Xi ile daha fazla ilerleme kaydedeceğinden şüphe ediyor.
Çin ekonomisi bazı zorluklarla karşı karşıya ve ABD, Çinli şirketlere açılma konusunda giderek daha çekingen davranıyor; bu da AB'nin bir miktar nüfuz sahibi olabileceği anlamına geliyor, ancak 27 üyesi Çin politikası konusunda tam olarak aynı fikirde değil ve bu da onların nüfuzunu zayıflatıyor.
Macron, sübvansiyonlar konusunda daha agresif bir AB duruşu istiyor ve sübvansiyon olmadan bloğun geride kalma riskiyle karşı karşıya olduğu konusunda uyardı; ancak Almanya Şansölyesi Olaf Scholz gibi diğer liderler, Çin pazarının kendi ihracatçıları için önemini vurguluyor.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Janka Oertel, genel olarak Xi'nin Paris ziyaretinin "Çin'in davranışı üzerinde önemli bir etki yaratmasının pek olası olmadığını" söyledi. Şanghay merkezli analist Shen Dingli ise Belgrad ve Budapeşte duraklarının Çin'in batıdaki bölünmeleri derinleştirme çabalarının bir parçası olduğunu söyledi.
